کامران چپی

چکیده سیل یکی از خطرناک ترین و شایع ترین بلایای طبیعی در جهان است که هر ساله باعث خسارات و آسیب های بسیاری بر جوامع و محیط زیست می گردد. ارزیابی و مدیریت جامع سیلاب برای پایین آوردن تأثیرات سیل بر زندگی و معیشت افراد ضروری است. با توجه به افزایش سیل در سال های اخیر، مکان یابی و شناسایی مناطق سیل خیز برای پیش بینی این فاجعه زیست محیطی از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا عدم شناسایی مناطق حساس به سیل در حوضه آبریز ممکن است اثرات ویرانگری در پی داشته باشد. هدف اصلی این مطالعه ارزیابی عملکرد مدل تابع شواهد قطعی، وزن دهی شواهد، رگرسیون لجستیک و رگرسیون لجستیک بیزین برای تهیه نقشه حساسیت سیل در حوضه آبریز رودخانه تلوار استان کردستان است. در این تحقیق با استفاده از مدل های وزدن دهی شواهد (WOE)، تابع شواهد قطعی (EBF)، رگرسیون لجستیک (LR) و رگرسیون لجستیک بیزین (BLR) بر اساس سیستم اطلاعات جفرافیایی GIS در حوضه آبریز رودخانه تلوار نقشه حساسیت منطقه به سیل تهیه گردید.که در آن موقعیت جغرافیایی 93 نقطه سیل گیر مشخص شده در منطقه به صورت تصادفی به یک گروه متشکل از (70 درصد) برای واسنجی و یک گروه (30 درصد) برای اعتبارسنجی تقسیم شدند. هر 4 مدل ده فاکتور مؤثر در ایجاد سیل را مورد توجه قرار داده اند که عبارتند از: شیب، جهت شیب، انحنا، مدل رقومی ارتفاع، فاصله از آبراهه، شاخص رطوبت توپوگرافی TWI، شاخص توان آبراهه SPI، بارندگی، زمین شناسی و کاربری اراضی. بر اساس مدل WOE حدود 8/35 درصد از سطح منطقه در کلاس خطر متوسط تا خیلی زیاد قرار دارد و براساس مدل EBF حدود 58/36 درصد از سطح منطقه در کلاس خطر متوسط تا خیلی زیاد قرار دارد و براساس مدل LR حدود 77/36 درصد از سطح منطقه در کلاس خطر متوسط تا خیلی زیاد قرار دارد و براساس مدل BLR حدود 08/45 درصد از سطح منطقه در کلاس خطر متوسط تا خیلی زیاد قرار دارد. به منظور اعتبارسنجی نقشه های پتانسیل سیل خیزی، از منحنی ROC استفاده شد. هر چهار مدل از دقت کافی برخوردار بودند، از بین چهار مدل نامبرده بیشترین صحت به مدل BLR (934/0) اختصاص داشت. بنابراین در زمینه پتانسیل یابی خطر سیل مدل BLR نسبت به سه مدل LR، WOE، EBF دارای عملکرد بهتری است