پژوهش حاضر باهدف مطالعه ارتباط رهبری یادگیری - محور و انگیزش پژوهش و شناسایی راهکارها، موانع و پیامدهای استقرار رهبری یادگیری - محور در مدارس ابتدایی شهرستان شهریار در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ انجام شده است. این مطالعه بر اساس هدف کاربردی و از نظر نوع روش تحقیق آمیخته تبیینی (کمی - کیفی) بوده است. در بخش کمی، روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری معلمان ابتدایی شهرستان شهریار بوده که تعداد ۳۵۱ معلم به روش تصادفی خوشهای بهعنوان نمونه انتخاب شدند و از پرسشنامهها برای گردآوری دادهها استفاده شده است. روایی پرسشنامهها توسط پاسخدهندگان، اساتید و تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. ضرایب پایایی پرسشنامههای پژوهش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بالای 70/0 به دست آمد. تحلیل دادههای کمی با استفاده از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تی تک نمونهای، آزمون فریدمن و مدلسازی معادلات ساختاری انجام گرفت. در بخش کیفی از روش تحقیق تحلیل محتوا استفاده شده است، میدان تحقیق بخش کیفی مدیران این مدارس را شامل میشد، ۱۵ مدیر مدرسه به روش هدفمند و ملاکی انتخاب شدند و برای گردآوری دادهها از منشور مصاحبههای نیمهساختاریافته استفاده شد. روایی و پایایی مصاحبهها از طریق بررسی توسط مشارکتکنندگان، بازبینی همتا، توصیف دقیق فرایند پژوهش و کدگذاری مجدد انجام شد. برای تحلیل دادهها در بخش کیفی از مقولهبندی بر مبنای مدل دلو انجام شد. نتایج بخش کمی نشان داد که از دیدگاه معلمان رهبری یادگیری - محور و مؤلفههای آن و انگیزش پژوهش و مؤلفههای آن، باتوجهبه میانگین بهدستآمده در تمامی مؤلفهها در وضعیت مطلوبی قرار دارند. مؤلفههای رهبری یادگیری - محور و انگیزش پژوهش از منظر معلمان ابتدایی شهرستان شهریار دارای رتبهبندی متفاوتی بودند. بین رهبری یادگیری - محور مدیران مدارس ابتدایی با مؤلفههای انگیزش پژوهش از جمله انگیزه درونی و بیرونی معلمان در شهرستان شهریار، همبستگی مثبت و معنادار وجود داشت، اما این همبستگی با مؤلفه انگیزش پژوهش پیشگیری از شکست معنیدار نبود. مدل آزمون شده رهبری یادگیری - محور و مؤلفههای انگیزش پژوهش مدارس ابتدایی شهرستان شهریار از برازش خوبی برخوردار بوده است. نتایج بخش کیفی نشان داد که راهبردهای رهبری یادگیری – محور، دربرگیرنده مقوله-هایی ازجمله: شوقآفرینی و حمایت، رهبری بصیر و همکاری برای یادگیری؛ و راهبردهای مؤلفههای انگیزش پژوهش متشکل از مقولههایی: رهبر پژوهشگر، زیرساختهای پژوهشی و عملگرایی در پژوهش است. موانع رهبری یادگیری - محور، مقولههایی ازجمله: بوروکراسی و ناکارآمدی مدیران، مسائل اجتماعی و اقتصادی و چالشهای انگیزشی و توانمندسازی؛ و موانع مؤلفههای انگیزش پژوهش، شامل مقولههایی: نیازهای نامنطبق، چالشهای مدیریتی و ساختاری، موانع مهارتی و آموزشی، عدم تابآوری است. پیامدهایی برای رهبری یادگیری - محور، دارای مقولههایی از جمله: یادگیری تحولآفرین، پژوهشهای کاربردی، رفع موانع آموزشی و یادگیرندههایی متعهد؛ و پیامدهای مؤلفههای انگیزش پژوهش، در برگیرنده مقولههایی ازجمله: جامعهای پژوهنده، بهبود روشهای تدریس و یادگیری، توسعه مهارتهای تخصصی و همکاری و حل مسائل اجتماعی احصا گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که رهبری یادگیری - محور نقش مهمی در افزایش انگیزش پژوهش در مدارس دارد. این پژوهش از اشارات کاربردی جالبی نیز برخوردار بود: نخست اینکه اهمیت ساختار سازمان، تعاملات مؤثر، توجه به زیرساختهای پژوهشی برای بهبود رهبری یادگیری –محور و انگیزش پژوهش را برجسته میسازد و دوم اینکه بر توسعه سیاستها و برنامههای آموزشی در راستای تقویت پژوهش و یادگیری تأکید مینماید.
