کی از تغییرات چند سال اخیر که نهاد آموزش را دستخوش تحول نموده است، «کالایی شدن» آن است. در پژوهش حاضر با در نظر داشتن رویکردها و نظریات مارکس، لوکاچ و پولانی در مورد کالایی شدن و تسلط روابط بازاری و همچنین نظرات بوردیو، بولزو جنتینس و اپل در صدد صورت بندی نظری این مفهوم برآمدیم. روش مورد استفاده در این پژوهش روش مردم نگاری انتقادی است، میدان مورد مطالعه، مناطق حاشیه ای شهر سنندج و گردآوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساخت یافته با 35 نفر از معلمین و مدیران آموزشی بوده است. برای مصاحبه ها از تحلیل تماتیک و برای اعتبار آنها از اعتبار تفسیری استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که داده های مونولوگ محور با داده های بدست آمده از مصاحبه ها (دیالوگ محور) همخوانی داشته و آنها را تایید -نمودند. تفسیر مفاهیم حاصل از داده ها، حاکی از چهار مقوله ثانویه ی تمایز به میانجی آموزش، تمایل به خصوصی سازی آموزش در مناطق شمال شهر، کاهش دسترسی به امکانات و فرصت های آموزشی در مناطق حاشیه و تله محرومیت فقر در مناطق حاشیه نشین است. عدم دسترسی همه به آموزش و تشدید نابرابری ناشی از آن مقوله ی هسته ای است که نشان از ایجاد نابرابری شدید و تشدید آن به وسیله ی کالایی شدن آموزش دارد.
