جلال رستم زاده

هدف این مطالعه که در قالب 2 آزمایش صورت گرفت، بررسی تاثیر عصاره گیاهان خارخاسک و دارچین به عنوان آنتی اکسیدان های طبیعی به صورت جداگانه در آزمایش1 و توام به همراه قند ترهالوز در آزمایش2 در رقیق کننده انجمادی بر پارامترهای میکروسکوپی و بیوشیمیایی اسپرم جنب بیضوی بز در طی فرایند انجماد-یخ گشایی بود. بیضه ها از بزهای بالغ در یک کشتارگاه صنعتی جمع آوری شدند. نمونه های اسپرم از اپیدیدیم جدا شده و نمونه هایی که دارای تحرک > 80 درصد و مورفولوژی غیر طبیعی < 10 درصد بودند باهم مخلوط شدند و به رقیق کننده انجمادی بر پایه زرده تخم مرغ- تریس که حاوی تیمارهای آزمایشی بود، اضافه شدند. در آزمایش1 تیمارهای آزمایشی شامل (Control): (رقیق کننده ی پایه)، (TEE1): (25 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی خارخاسک)، (TEE2): (50 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی خارخاسک)، (TEE3): (100 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی خارخاسک)، (CEE1): (25 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی دارچین)، (CEE2): (50 میکرو گرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی دارچین)، (CEE3): (100 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی خارخاسک). در آزمایش2 تیمارهای آزمایشی شامل (Control): (رقیق کننده ی پایه)، (tr): (کنترل + 05/0 گرم بر میلی لیتر قند تر هالوز)، (TEE2): (50 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی خارخاسک)، (CEE2): (50 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی دارچین)، (TEE2+CEE2): (50 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی خارخاسک + 50 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی دارچین)، (TEE2+tr): (50 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی خارخاسک + 05/0 گرم بر میلی لیتر قند تر هالوز)، (CEE2+tr): (50 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی دارچین + 05/0 گرم بر میلی لیتر قند تر هالوز)، (TEE2+CEE2+tr): (50 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی خارخاسک + 50 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره اتانولی دارچین + 05/0 گرم بر میلی لیتر قند تر هالوز) می باشند. نتایج آزمایش1 نشان داد که تیمارهای CEE2 و TEE2 پارامترهای جنبایی، جنبایی پیش رونده و زنده مانی را نسبت به تیمار کنترل بطور معنی دار افزایش دادند (05/0p˂). تیمار TEE2 باعث افزایش معنی دار راستی مسیر طی شده در مقایسه با تیمارهای کنترل و TEE3 شد (05/0p˂). علاوه بر این، تیمارهای TEE2، CEE2، TEE1، TEE3 و CEE3 باعث افزایش معنی دار جنبایی عرضی سر در مقایسه با کنترل شدند (05/0p˂). تیمار TEE2 دارای کمترین تخریب DNA بوده و اختلاف آن با سایر تیمارها معنی دار بود (05/0p˂). تیمارهای TEE2 و CEE2 باعث کاهش معنی دار MAD نسبت به تیمار کنترل شدند (05/0p˂). در آزمایش2 تیمارهای tr، TEE2،CEE2 ،TEE2+CEE2،TEE2+tr ، CEE2+tr وTEE2+CEE2+tr باعث افزایش معنی دار جنبایی کل، زنده مانی و سلامت غشا و کاهش معنی دار MDA در مقایسه با کنترل شدند (05/0p˂). همچنین تیمارهای TEE2+tr و TEE2+CEE2+tr باعث افزایش معنی دار جنبایی پیش رونده نسبت به کنترل شدند (05/0p˂). تیمارهای TEE2، TEE2+CEE2 و TEE2+tr در پارامتر جنبایی عرضی سر دارای افزایش معنی دار در مقایسه با تیمار tr بودند (05/0p˂). میزان تخریب DNA در تیمارهای TEE2، TEE2+CEE2 و TEE2+tr نسبت به تیمار کنترل بطور معنی دار کاهش یافت (05/0p˂). تیمار ترکیبی TEE2+tr بطور معنی دار تحرک پیش رونده بالاتر و تخریب DNA کمتری را در مقایسه با رقیق کننده حاوی تیمار tr نشان داد (05/0p˂). همچنین تیمار ترکیبی TEE2+tr در مقایسه با هرکدام از تیمارهای tr و TEE2 و نیز تیمار ترکیبی TEE2+CEE2+tr در مقایسه با تیمار tr، باعث افزایش معنی دار زنده مانی اسپرم شدند (05/0p˂). بر اساس نتایج آزمایش1و2 می توان گفت استفاده از عصاره های اتانولی گیاهان خارخاسک و دارچین و ترهالوز بصورت جداگانه و نیز استفاده توام از عصاره این گیاهان به همراه قند ترهالوز در رقیق کننده انجماد اسپرم بز، دارای اثرات مفیدی در محافظت از سلول طی فرآیند انجماد- یخ گشایی می باشد.