چکیده: در این تحقیق هدف ارزیابی اثرات غلظت های مختلف نیتریک اکسید (10/0، 20/0 میکرومول) در زمانهای (0، 30، 60دقیقه) دررقیق کننده پایه تریس (تریس،فروکتوز، سیترات، زرده تخم مرغ) بر فراسنجه های فیزیولوژیکی اسپرم جنب بیضه گاو نر ( زنده مانی، جنبایی کل ، سلامت آکروزوم و سلامت غشاء) قبل و پس از انجماد بود. برای این منظور تعداد 4 عدد بیضه از 4 گاو نر از کشتارگاه تهیه شد. به فاصله 2 ساعت پس از کشتار استخراج اسپرم از طریق ایجاد چند برش در بافت اپیدیدیم صورت گرفت. نمونه های اسپرم جمع آوری شده از جنب بیضه پس از ارزیابی اولیه با هم مخلوط و به رقیق کننده پایه که حاوی غلظت های مختلف نیتریک اکسید اضافه شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که قبلل و پس از فرآیند انجماد و یخ گشایی، بین تیمارهای(10/0و 20/0) میکرومول نیتریک اکسید و کنترل در مورد صفات فیزیولوژیکی اسپرم شامل زنده مانی، جنبایی و سلامت غشاء تفاوت معنی داری وجود دارد و بهترین نتیجه مربوط به سطح 01/0 میکرومول نیتریک اکسید می باشد. همچنین بین زمانهای گوناگون بهترین زمان، T0(زمان 30 دقیقه) بود که به طور معنی داری در مقایسه با سایر گروه ها باعث افزایش معنی داری در فراسنجه های اسپرم گاو گردید.
