جلال رستم زاده

در این پژوهش برای برآورد روند ژنتیکی بزهای مرخز از داده های جمع آوری شده برای صفات وزن تولد، شیرگیری، شش ماهگی، نه ماهگی، یکسالگی و وزن بیده یکسالگی در طی سال های84-1371 در ایستگاه دامپروری سنندج، استفاده شد. آنالیز مشاهدات بر اساس مدل دام، به روش حداکثر درستنمایی محدود شده (REML)، با استفاده از نرم افزار DFREML و بصورت یک صفتی و چند صفتی انجام گرفت. در آنالیز یک صفتی 5 مدل مختلف برنامه DFREML برای هر یک از صفات استفاده شد. آزمون نسبت لگاریتم درست نمایی نشان داد، مدلی که دارای اثرات عوامل ژنتیکی افزایشی مستقیم، مادری و محیط دائمی مادری بود( مدل 4) ، مناسب ترین مدل برای برآورد مؤلفه های واریانس، وراثت پذیری در مورد صفات وزن تولد، شیرگیری و شش ماهگی می باشد. برای وزن نه ماهگی مدلی که دارای اثرات عوامل ژنتیکی افزایشی مستقیم و مادری است ( مدل 3) و برای صفات وزن یکسالگی و وزن بیده یکسالگی مدلی که فقط دارای اثر عوامل ژنتیکی افزایشی مستقیم است ( مدل 1) مناسب ترین مدل می باشد. برای برآورد همبستگی های ژنتیکی مستقیم، مادری، محیطی دائمی مادری، محیطی و فنوتیپی بین صفات مختلف آنالیز شش صفتی انجام شد. برای برآورد روندهای ژنتیکی صفات از تابعیت ارزش های اصلاحی دام ها بر سال استفاده شد. مقادیر وراثت پذیری مستقیم بر اساس بهترین مدل برای صفات وزن تولد، شیرگیری، شش ماهگی، نه ماهگی، یکسالگی و وزن بیده یکسالگی به ترتیب 05/0±19/0، 04/0±15/0، 05/0±19/0، 05/0±41/0، 05/0±41/0 و 03/0±16/0 بود. وراثت پذیری مادری برای صفات وزن تولد، شیرگیری، شش ماهگی و نه ماهگی به ترتیب 04/0±06/0، 02/0±01/0، 00/0 و 07/0 بود. نسبت واریانس محیطی دائمی مادری به واریانس فنوتیپی برای صفات وزن تولد، شیرگیری و شش ماهگی به ترتیب 04/0±12/0، 03/0±08/0 و 09/0 بود. همبستگی ژنتیکی افزایشی مستقیم در دامنه 30/0- (وزن تولد و وزن بیده یکسالگی) تا 94/0 (وزن نه ماهگی و یکسالگی) بود. همبستگی ژنتیکی افزایشی مادری در دامنه 98/0- (وزن یکسالگی و وزن بیده یکسالگی) تا 98/0 ( وزن شیرگیری و وزن بیده یکسالگی) بود. همبستگی های محیطی دائمی مادری، فنوتیپی و محیطی بین همه صفات مثبت بود. روندهای ژنتیکی حاصل از آنالیزهای یک و شش صفتی برای صفات وزن تولد، شیرگیری، شش ماهگی،وزن بیده یکسالگی (01/0< P) و نه ماهگی (05/0< P) معنی دار و برای وزن یکسالگی