ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺯﻧﺒﻮﺭ ﻋﺴﻞ ﺩﺭﮔﺮﺩﻩﺍﻓﺸﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ به اثبات رسیده است. دو عامل مهاجرت و واردات ملکه تاثیر زیادی روی تنوع ژنتیکی جمعیت های زنبور عسل داشته است. شناسایی و حفظ جمعیت های ایرانی زنبورعسل معمولی از اهمیت زیادی برخوردار بوده و یکی از روش های مطالعه ی جمعیت زنبورهای عسل، مطالعه ی خصوصیات ژنتیکی است. بنابراین جهت شناسایی خصوصیات ژنتیکی جمعیت های زنبورعسل زنبورستان های واقع در ایران، نمونه-برداری از تمام استان های ایران (31 استان) در ماه های بهار و تابستان سال 1394 انجام شد. جهت جمع آوری نمونه ها از پنبه آغشته به اتیل استات برای بیهوش کردن زنبور ها استفاده شد و سپس زنبور های بیهوش به ظرف حاوی الکل مطلق منتقل شدند. استخراج DNA جمعیت های زنبور عسل اروپایی با استفاده از روش CTAB انجام شد. از ژن tRNAleu، ناحیه ی بین ژنی و بخشی از ژن COII برای مطالعه ی جمعیت های زنبورعسل استفاده گردید. پس از توالی یابی و همترازی ژن مورد نظر، جمعیت های مختلف جمع آوری شده توسط نرم افزار PAUP V.4.0b10 مورد ارزیابی قرار گرفت. پنج هاپلوتیپ در جمعیت های مرتبط با زیرگونه ی ایرانی مشاهده شد که شامل هاپلوتیپ اول: یزد؛ هاپلوتیپ دوم: کهکلویه و بویراحمد، اردبیل، زنجان و کرمان؛ هاپلوتیپ سوم: البرز، بوشهر، آذربایجان غربی، سمنان، قم، خراسان شمالی، مرکزی، خراسان رضوی، ایلام، هرمزگان، همدان و اصفهان؛ هاپلوتیپ چهارم: سیستان و بلوچستان؛ هاپلوتیپ پنجم: گلستان، چارمحال بختیاری، آذربایجان شرقی، تهران، خراسان جنوبی، شیراز، قزوین، مازندران، لرستان، کردستان، خوزستان و کرمانشاه بودند. نتایج نشان داد که نمونه جمع آوری شده از گیلان زیرگونه ی ایرانی نیست و این نمونه با زیرگونه های کارنیکا، قفقازی و ایتالیایی در یک گروه قرار گرفت.
