جواد ناظمی رفیع

امروزه طبقه بندی موجودات زنده بر اساس مفاهیم جمعیت استوار است. در شناسایی جمعیت زنبور های عسل ایران نمونه برداری در ماه های بهمن و اسفند 92 از پنج منطقه ایران (شامل شهرهای سنقر ، شیراز، اصفهان، ساری و بیرجند) انجام گرفت. در مورفومتریک استاندارد از ده صفت ظاهری زنبورعسل برای تشخیص جمعیت استفاده شد. این صفات شامل طول بال جلو، عرض بال جلو، زاویه ی A4، زاویه ی D7، زاویه ی G18، طول نیم حلقه های سوم و چهارم شکم، شاخص کوبیتال، شاخص لاغری، طول خرطوم و طول پا می باشد. میانگین صفات اندازه گیری شده زنبورعسل در ایران شامل: طول بال جلو (007/ 9 میلیمتر)، عرض بال جلو (3/16 میلیمتر)، زاویه ی A4 (30/9 درجه)، زاویه ی D7 (97/97 درجه)، زاویه ی G18(93/7 درجه)، شاخص کوبیتال (2/413)، طول پای عقب (7/904 میلیمتر)، طول خرطوم (6/557 میلیمتر)، طول ترژیت سوم و چهارم (4/518 میلیمتر) و شاخص لاغری 0/766 بود. سنقر دارای بیش ترین مقدار زاویه ی A4(32/66 میلیمتر)، طول پای عقب (8/2 میلیمتر)، طول خرطوم (6/819 میلیمتر)، طول ترژیت سوم و چهارم (4/674 میلیمتر) و شاخص لاغری (0/780) بود. با توجه به میانگین شاخص کوبیتال (2/413) می توان گفت که زنبورهای مورد نظر از نژاد ایرانی بودند.