رازیانه با نام علمی Foeniculum vulgare Mill.، متعلق به خانواده چتریان، یکی از گیاهان دارویی بومی ایران است که استفاده‌های فراوانی در صنایع غذایی و دارویی دارد. یکی از مهم‌ترین عوامل خسارت‌زا در تولید محصولات کشاورزی، علف‌های هرز هستند. راهکاری مختلف مکانیکی، بیولوژیکی و شیمیایی برای کنترل علف‌های هرز وجود دارد که هر کدام دارای مزایا و معایب خاصی هستند. به‌منظور ارزیابی تأثیر روش‌های مختلف مدیریت علف‌های هرز مزرعه رازیانه بر ویژگی‌های عملکردی و فیتوشیمیایی رازیانه و نیز کنترل علف‌های هرز، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه دوشان دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل علف‌کش گلایفوسیت، علف‌کش پاراکوات، یک‌بار کولتیواسیون، دو بار کولتیواسیون، وجین دستی، آتش شعله‌افکن، سرکه، علف-کش آفالون، دیورون، آلوده به علف هرز و عاری از علف هرز بودند. تأثیر تیمار علف‌کش بر صفات وزن خشک اندام هوایی، عملکرد میوه به ازای تک بوته، عملکرد میوه در هکتار و وزن خشک علف هرز در سطح احتمال یک درصد، و بر صفات وزن هزار دانه و میزان اسانس در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار بود، ولی صفات ارتفاع بوته و تعداد چتر در بوته تحت تأثیر معنی‌دار تیمار علف‌کش قرار نگرفتند. بیش‌ترین میانگین عملکرد میوه در هکتار (3/95 تن) متعلق به تیمار عاری از علف هرز بود و به دنبال آن تیمارهای وجین دستی و دیورون قرار داشتند (به‌ترتیب 3/63 و 3/3 تن در هکتار). بیش‌ترین میزان اسانس (4/1 درصد) از میوه تیمارهای سرکه و آفالون، و کم-ترین آن (3/3 درصد) از تیمار عاری از علف هرز به‌دست آمد. ترکیب شیمیایی اسانس در تیمارهای مختلف، تا حدودی متفاوت بود. ترکیبات غالب اسانس در همه تیمارها یکسان و شامل آنتول، فنکون و د-لیمونن بودند. به‌طور کلی، در بین روش‌های کنترل علف هرز رازیانه، بعد از تیمار عاری از علف هرز، روش وجین دستی مناسب‌ترین روش شناخته شد.
