جلال خدائی

خاک ورزی به عنوان مرحله مقدماتی برای تولید محصولات کشاورزی، حجم بالایی از انرژی را مصرف می کند. با توجه به بحران انرژی و انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از مصرف بی رویه سوخت های فسیلی تمام تلاش ها بر آن است که مصرف انرژی تا حد ممکن کاهش یابد. هدف از این مطالعه بررسی اثر پارامترهای سرعت پیشروی، عمق شخم و رطوبت خاک بر میزان مصرف سوخت و نیروی کششی مورد نیاز طی عملیات شخم با گاوآهن برگردان دار سه خیش سوارشونده در خاکی با بافت رسی می باشد. آزمایش ها با استفاده از روش سطح پاسخ مطابق با طرح مرکب مرکزی (CCD) با در نظر گرفتن سه سطح برای سرعت پیشروی تراکتور (4، 5 و 6 کیلومتر بر ساعت)، سه سطح رطوبت خاک (12، 16 و 20 درصد) و سه سطح عمق خاک ورزی (20، 25 و 30 سانتی متر) انجام گردید. از نرم افزار Design Expert 8.0.6 برای تجزیه و تحلیل داده های آزمایش استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد، اثر عوامل عمق شخم، رطوبت خاک و سرعت پیشروی بر روی میزان مصرف سوخت و نیروی کششی مورد نیاز در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. متغیرهای مستقل به صورت معادلات رگرسیونی مرتبه دوم مدل ‍سازی شدند و نقاط بهینه این متغیرها به دست آمد. بیشترین درصد مطلوبیت در سرعت پیشروی 08/5 کیلومتر بر ساعت، عمق شخم 20 سانتی متر و رطوبت خاک41/16 درصد اندازه گیری شد.