ایرج طهماسبی خورنه

پایداری علفکش ها در خاک به عواملی مانند مقدار مواد آلی ، رطوبت، pH، درجه حرارت خاک، فعالیت میکروارگانیزم ها و نیز ترکیب شیمیایی علفکش بستگی دارد. بقایای علفکش ها در خاک ممکن است به گیاهان بعدی که بعدی در تناوب، خسارت وارد نماید. در این آزمایش، زیست سنجی پسماند علفکش های زراعت گندم در دو شرایط آب و هوایی مختلف در استان کردستان یعنی کامیاران و دهگلان با استفاده از گیاه شاهی انجام شد. نمونه های خاک کرت ها پس از برداشت محصول جمع آوری و در کیسه های پلاستیکی تا زمان اجرای آزمایش نگهداری شدند. این مطالعه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار از مرداد تا مهر سال 95 به صورت گلدانی در دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی عبارت بودند از؛ هشت تیمار علف کشی شامل پنج علفکش ثبت شده (آپیروس، توتال، آتلانتیس، آکسیال و اتللو) و سه علفکش جدید (پرون، اتریبیوت سوپر و لنسلوت) با دوز های توصیه شده به همراه تیمار شاهد (بدون مصرف علفکش)، و سه دوره زمانی پس از مصرف علف کش در مزرعه (120، 150 و 180 روز). گلدان ها با دو کیلوگرم خاک کرت های آزمایشی پر و تعدادی بذر شاهی در آن کشت گردید. رطوبت گلدان ها از طریق آبیاری تحتانی با پر کردن ظرف زیرگلدان با آب تامین گردید. سی روز پس از سبز شدن، بوته های شاهی هر گلدان کف بر و به آون با دمای 60 درجه سانتی گراد به مدت 48 ساعت منتقل و سپس وزن خشک آن ها به صورت درصد از شاهد محاسبه شد. نتایج نشان داد که درصد و سرعت سبز شدن و وزن خشک مربوط به شهرستان کامیاران 16.16، 14/8و 21/9 درصد بیشتر از شهرستان دهگلان بود. افزایش طول دوره زمانی پس از مصرف علف کش به علت کاهش پسماند علف کش ها، موجب افزایش درصد سبزشدن، سرعت سبزشدن و وزن خشک اندام های هوایی شد، به طوری که در 120، 150 و 180 روز پس از مصرف علف کش ها، درصد سبزشدن 61.5 ،63.6 و 72.25، سرعت سبزشدن2.4، 2.44 و 2.8 و وزن خشک اندام های هوایی شاهی 10.3، 11.5 و 13.4 گرم بود. علف کش های آتلانتیس، آپیروس، آکسیال، پرون، لنسلوت، اتریبیوت سوپر، اتللو و توتال به ترتیب موجب کاهش سبز شدن (24.1، 21.5، 26، 31.3، 30.5 40.8 ، 55.4 و 66.8)، سرعت سبز شدن (23.8، 22.45، 27.5، 35.3، 33.95، 44.6، 48.9 و 55) و وزن خشک (26.9، 29، 31.7، 37، 37.1، 47.5، 58.6 و 64.5) به صورت درصد از شاهد بدون عل