در میان مخاطرات طبیعی لغزش زمین از جمله مخاطرات پیچیده و در عین حال زیانبار محسوب میشود که در اثر بروز و ظهور آنها توده های دامنه ای مانند گل و لای و قطعه سنگ ها از سطوح شیبدار جابجا شده و عوارضی را در سطح دامنه ها بر جای میگذارد. این پدیده هر ساله آسیب های فراوانی بر مناطق مسکونی، جاده ها و غیره اعم از مالی و جانی میگذارد. هدف از این پژوهش شناسایی و پهنه بندی خطر زمین لغزش در جاده کوهستانی بانه-مریوان در استان کردستان با استفاده از تصاویر ماهواره ای و الگوریتم های پیشرفته داده کاوی میباشد. فاکتورهای موثر در وقوع زمین لغزش که در این مطالعه در نظر گرفته شدند، شامل شیب، جهت شیب، انحنای شیب، ارتفاع، فاصله ازآبراهه، فاصله از جاده، فاصله از گسل، تراکم گسل، تراکم آبراهه، لیتولوژی، بارش، کاربری اراضی، شاخص رطوبت توپوگرافی، شاخص قدرت توان جریان و شاخص تراکم پوشش گیاهی است. پس از جمع آوری اطلاعات و لایه های مورد نیاز ، 126نقطه لغزشی با استفاده از تصاویر ماهواری مورد شناسایی قرار گرفت. موقعیت های زمین لغزش بصورت تصادفی به دو گروه 70درصد (88) و 30درصد (38) به ترتیب برای مدلسازی و اعتبارسنجی تقسیم شدند. به کمک مدلهای توابع شواهد قطعی، (EBF) و مدل جنگل تصادفی (RF) نقشه پهنه بندی زمین لغزش جاده بانه-مریوان تهیه شد. برای ارزیابی عملکرد مدلها، از سطح زیر نمودار AUC به دست آمده از منحنی ROC استفاده شد. با توجه به معیار ارزیابی مورد استفاده در این مطالعه (ROC) و با توجه به داده های اعتبار سنجی، مدل جنگل تصادفی (RF ) با (907/0)AUC در شناسایی زمین لغزش در منطقه مورد نظر دارای بهترین عملکرد بود و بعد از آن مدل توابع شواهد قطعی (EBF) ،کمترین عملکرد در شناسایی پهنه های لغزشی (881/0) را در منطقه مورد مطالعه دارا بود. در نهایت نتایج مطالعه نشان داد که زمین لغزش های رخ داده در جاده بانه-مریوان ناشی از عوامل محیطی میباشد. همچنین میتوان اذعان نمود که نقشه پیش بینی خطر زمین لغزش ارائه شده توسط الگوریتمهای پیشرفته داده کاوی، میتواند به عنوان یک راهکار علمی مناسب به مدیران بخش مخاطرات طبیعی در ارگانها و سازمان های مختلف کمک کند.
