لغزش از جمله پدیده های بسیار پیچیده و در عین حال زیانبار محسوب می شود که در اثر بروز و ظهور آنها توده های دامنه ای از سطوح شیب دار جابجا شده و عوارضی را در سطح دامنه ها بر جای میگذارد. وقوع چنین پدیده هایی در نزدیکی عوارضی مانند: مناطق مسکونی، جاده ها و غیره سبب آسیب های مالی و جانی فراوانی می گردد. هدف از این پژوهش شناسایی و پهنه بندی خطر زمین لغزش در جاده کوهستانی تهم_چورزق در استان زنجان با استفاده از تصاویر ماهواره ای و الگوریتم های پیشرفته داده کاوی میباشد. فاکتور های موثر در وقوع زمین لغزش که در این مطالعه در نظر گرفته شدند ، شامل بارش، انحنای شیب، جهت شیب، شیب، ارتفاع، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه، فاصله از گسل، تراکم آبراهه، لیتولوژی، بافت خاک، کاربری اراضی، شاخص رطوبت توپوگرافی، شاخص قدرت توان جریان، شاخص تفرق پوشش گیاهی است.پس از جمع آوری اطلاعات و لایه های مورد نیاز ، 38 نقطه لغزشی با استفاده از تصاویر ماهواری مورد شناسایی قرار گرفت سپس با پیمایش زمینی از این 38 نقطه تعداد 25 نقطه مورد تایید قرار گرفت و باقی نقاط حذف گردید و در همین پیمایش نقاط جدیدی نیز برداشت گردید که مجموع نقاط به 150 نقطه شناسایی شدند.موقعیت های زمین لغزش بصورت تصادفی به دو گروه 70 درصد (105) و 30 درصد (45) به ترتیب برای مدلسازی و اعتبارسنجی تقسیم شدند. به کمک مدلهای توابع شواهد قطعی (EBF)، شاخص آماری (SI) و شواهد وزنی (WOE) ، نقشه پهنه بندی زمین لغزش جاده تهم – چورزق تهیه شدند. به منظور ارزیابی عملکرد مدل ها، از سطح زیر نمودار AUC به دست آمده از منحنی ROC استفاده شد. با توجه به معیار ارزیابی مورد استفاده در این مطالعه (ROC) و با توجه به داده های اعتبار سنجی، مدل شواهد قطعی EBF (850/0) در پتانسیل یابی زمین لغزش در منطقه مورد نظر دارای بهترین عملکرد بود و بعد از آن به ترتیب مدل شاخص آماری SI (740/0) و مدل شواهد وزنی WOE (704/0) دارای کمترین عملکرد در پتانسیل یابی زمین لغزش در منطقه مورد مطالعه بودند. در نهایت نتایج مطالعه نشان داد که زمین لغزش هایرخداده در جاده تهم _ چورزق ناشی از عوامل محیطی شامل تغییر کاربری اراضی و فاصله از جاده می باشند. همچنین می توان اذعان نمود که نقشه پیش بینی خطر زمین لغزش ارائه شده توسط الگوریتم های پیشرفته داده کاوی، می تواند به عنوان یک راهکار علمی مناسب به مدیران بخش مخاطرات طبیعی در ارگانهای مختلف کمک بسیار زیادی انجام دهد.
