هادی ثانی خانی

فرایند تبخیر- تعرق به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی چرخه ی آبشناسی دارای اهمیت فراوانی در مدیریت و توسعه ی منابع آب، و نیز برنامه ریزی آبیاری می باشد. در تحقیق حاضر، به منظور براورد تبخیر-تعرق غرب و شمال غرب ایران، روش ترکیبی پنمن-مانتیث فائو- 56 به عنوان مرجع در نظر گرفته شد، و دقت چهار شبیه مختلف داده مبنا شامل، شبکه ی عصبی مصنوعی و شبیه (SC) دسته بندی تفریقی ،(GP) از دو نوع افراز شبکه (ANFIS) سامانه ی استنتاج تطبیقی فازی-عصبی ،(ANN) موردبررسی قرار گرفتند. به این منظور، مقادیر ضریب فصلی (شمارهی ماه)، عرض جغرافیایی، طول ،(GEP) برنامه ریزی بیان ژن جغرافیایی و ارتفاع 12 ایستگاه در غرب و شمال غرب ایران جهت براورد تبخیر-تعرق به عنوان ورودی به شبیه ها معرفی شدند. برای شبیه های شبکه ی عصبی مصنوعی، فازی-عصبی از نوع افراز شبکه، و فازی-عصبی از نوع دسته بندی تفریقی حداکثر مقادیر 0 در ایستگاه / 0 در ایستگاه سنندج، و برای شبیه برنامه ریزی بیان ژن، 982 / 0 و 997 /998 ،0/ به ترتیب 994 (R ضریب تبیین ( 2 برای شبیه شبکه ی عصبی مصنوعی، فازی- عصبی از (RMSE) خوی مشاهده شد. محدوده ی مقدار ریشه میانگین مربعات خطا 1/80 ،0/368-1/319 ،1/551-0/ نوع افراز شبکه، فازی عصبی از نوع دستهبندی تفریقی، و برنامهریزی بیان ژن به ترتیب 311 0 میلیمتر بر روز به دست آمدند. نتایج تحقیق بیانگر دقت بالای شبیه برنامه ریزی بیان ژن در پیشبینی /435- 0/ 0/450- و 833 میتواند به عنوان شبیهی ساده برای جایگزینی روابط تجربی GEP تبخیر-تعرق متوسط مرجع ماهانه می باشند. بنابراین، شبیه جهت تخمین تبخیر-تعرق در پژوهش های بعدی مورد استفاده قرار گیرد