حسین جهانی عزیزآبادی

چکیده در تحقیق حاضر، اثرات روش های مختلف فرآوری دانه کتان شامل اکسترود کردن، تفت دادن، تفت دادن و ذخیره کردن، تفت دادن و غلطک زدن، تفت دادن و ذخیره کردن و غلطک زدن و اشعه دادن با مایکرویو بر خصوصیات تخمیر شکمبه ای ، کینیتک هضم شکمبه ای و پس از از شکمبه ای، عملکرد و الگوی اسیدهای چرب شیر گاوهای شیرده بررسی شد. دانه کتان در دمای 140 الی 145 درجه سانتیگراد اکسترود و تفت داده شد. نیمی از دانه تفت داده شده و همچنین دانه تفت داده شده و ذخیره شده، غلطک زده شدند. داده های حاصل از آزمایشات برون تنی و کیسه های نایلونی در قالب طرح کاملا تصادفی تجزیه تحلیل شدند. بیشترین میزان تجزیه پذیری پروتئین خام در دانه اکسترود شده مشاهده شد (P<0.05). ناپدید شدن پس از شکمبه ای مواد مغذی در دانه کتان تفت داده شده و غلطک زده شده بیشترین بود. تولید گاز، انرژی خالص برای شیردهی و انرژی قابل متابولیسم در دانه کتان اکسترود شده بیشترین بود (P<0.05). در شرایط برون تنی میزان تولید متان در جیره های حاوی دانه کتان اکسترود شده کمترین و در جیره های حاوی کتان فرآوری نشده بیشترین بود (P<0.05). در آزمایش درون تنی، دوازده راس گاو شیرده هلشتاین با چها جیره آزمایشی شامل: 1)جیره شاهد( بدون دانه کتان)، 2)دانه کتان فرآوری نشده، 3)دانه کتان تفت شده و غلطک شده و 4)دانه کتان اکسترود شده تغذیه شدند. درصد چربی شیر در گاوهای تغذیه شده با جیره های حاوی دانه کتان اکسترود شده کاهش یافت (P<0.05). غلظت رومنیک اسید و لینولئیک اسید در گاوهای تغذیه شده با دانه کتان بالاتر از گاوهای تغذیه شده با جیره شاهد بود(P<0.05). بیشترین غلظت لینولئیک اسید در شیر گاو.های تغذیه شده با جیره های حاوی دانه کتان فرآوری نشده و تفت شده و غلطک شده مشاهده شد (P<0.05). نتایج نشان داد که تمامی روش های فرآوری مورد بررسی دارای اثرات معنی داری بر میزان ناپدید شدن شکمبه ای و پس از شکمبه ای مواد مغذی بودند. در نتیجه روش های مختلف فرآوری حرارتی را می توان جهت تغییر ارزش تغذیه ای دانه کتان برای اهداف مشخص بکار برد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تفت دادن و غلطک زدن دانه کتان می تواند به عنوان یک روش عملی جهت بهبود الگوی اسیدهای چرب شیر، بدون هیچگونه تاثیر منفی بر عملکرد گاوهای شیرده مورد استفاده قرار گیرد.