هدف از این مطالعه بررسی اثر افزودن یک مخلوط اسانسی حاوی 50% آویشن، 30% دارچین و 20% میخک، بر قابلیت هضم ظاهری، برخی از پارامترهای تخمیر شکمبه ای و جمعیت پروتوزوآها و باکتری های تولید کننده آمونیاک شکمبه در گوسفندان فیستولا شده بود. تیمارهای آزمایشی شامل جیره پایه (50:50 علوفه به کنسانتره) بدون افزودنی به عنوان شاهد، جیره پایه به علاوه 8/0 (تیمار 1) و 6/1 (تیمار 2) میلی لیتر به ازای هر رأس گوسفند در روز از مخلوط اسانسی بود. این آزمایش در دو دوره 24 روزه (7 روز تغییر جیره، 10 روز عادت دهی و 7 روز نمونه گیری) با استفاده از 6 راس گوسفند مجهز به فیستولای شکمبه ای در قالب طرح آماری تکرار در زمان انجام شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که افزودن مخلوط اسانسی بر pH در 8 ساعت پس از مصرف خوراک و کمینه و بیشینه pH، قابلیت هضم ظاهری الیاف نا محلول در شوینده خنثی، ماده خشک، پروتئین خام، ماده آلی، تعداد پروتوزوآهای شکمبه، باکتری های با قدرت بالای تولید آمونیاک، اسیدهای چرب فرار، تولید متان، پارامترهای سرمی (بتاهیدروکسی بوتیرات، گلوکز، کل پروتئین، آلبومین، نیتروژن اوره ای خون، کلسترول، آلانین آمینو ترانسفراز، اسپارتات آمینو ترانسفراز)، پارامترهای خونی (گلبول های قرمز، گلبول های سفید، هموگلوبین و هماتوکریت) و نیتروژن پپتیدی و اسیدآمینه ای در 2 و 8 ساعت پس از مصرف خوراک اثر معنی داری نداشت. غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه گوسفندان تغذیه شده با تیمار 1 قبل از خوراک صبحگاهی بالاتر از دو گروه دیگر بود (05/0P<). افزودن مخلوط اسانسی منجر به کاهش غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه گوسفندان از 4 ساعت بعد از مصرف خوراک صبح گاهی شد و بیشترین میزان کاهش مربوط به گوسفندانی بود که با تیمار 2 تغذیه شدند (05/0P<). در 8 ساعت پس از مصرف خوراک به طور غیر عادی گوسفندان تغذیه شده با تیمار 2 بیشترین غلظت نیتروژن آمونیاکی را داشتند (05/0P<)، اما تیمار 1 تفاوت معنی داری با تیمار شاهد نداشت. نتایج این آزمایش نشان داد که مخلوط اسانس به کار رفته می تواند بدون اثرات منفی بر هضم پذیری مواد مغذی اثرات مثبتی نیز بر تخمیر شکمبه ای داشته باشد.
