هدف از این مطالعه بررسی 1) اثر روش نوین شرکت مهر بیستون بر غلظت زیربخش های نیتروژن دار، پروتئین قابل تجزیه در شکمبه (RDP)، پروتئین غیر قابل تجزیه (RUP ) و خصوصیات تجزیه پذیری کنجاله و دانه سویا و 2) اثر کنجاله سویای فراوری شده (SBM) به عنوان جایگزین کنجاله گلوتن ذرت بر عملکرد، متابولیت های بیوشیمیایی خون و سنتز پروتئین میکروبی در گاوهای شیرده هلشتاین بود. نتایج خاصل از این مطالعه نشان داد که روش های به کار رفته برای فراوری کنجاله و دانه سویا میزان RUP نمونه ها را افزایش داد. نتایج مربوط به قابلیت هضم شکمبه ای، پس از شکمبه ای و کل دستگاه گوارش پروتئین خام نمونه ها نشان داد که روش فراوری شرکت مهر بیستون سبب کاهش تجزیه پذیری پروتئین خام SBM و دانه سویا تا حد تجزیه پذیری شکمبه ای کنجاله گلوتن ذرت شد. اما داده های حاصل نشان داد که روش بکار رفته برای فراوری کنجاله سویا بسیار موثر تر از دانه سویا می باشد. بررسی تاثیر تیمارهای آزمایشی بر تولید توده میکروبی در شرایط برون تنی نشان داد که نسبت به کنجاله سویای فراوری نشده، SBM سبب افزایش غیر معنی دار بازده استفاده از نیتروژن قابل دسترس برای سنتز توده میکروبی شد. جایگزین کرده کنجاله گلوتن ذرت با SBM تاثیر معنی داری بر تولید شیر، شیر تولیدی به ازای هر کیلو گرم ماده خشک مصرفی، شیر تصحیح شده بر اساس چربی 5/3 درصد، و شیر تولیدی تصحیح شده بر اساس انرژی گاوهای شیرده نداشت. همچنین ترمیب شیر، میزان نیتروژن اوره ای شیر و غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. قابلیت هضم ظاهری ماده خشک در گاوهای تغذیه شده با جیره حاوی SBM بطور معنی داری کاهش یافت. یافته های ما نشان داد که SBM سبب افزایش میزان جریان روده ای پروتئین میکروبی تولیدی در شکمبه شد. ارزیابی اقتصادی هزینه خوراک و درآمد حاصل از تولید شر نشان داد که جایگزین کردن کنجاله گلوتن ذرت با SBM تاثیر منفی بر هزینه خوراک، تولید و ترکیب شیر نداشت و سبب یک افزایش 157/0 دلاری به ازای هر گاو در روز شد. نتایج حاصل از این مطالعه پیشنهاد می کند که روش فراوری شرکت مهر بیستون روشی کارآمد برای افزایش مقدار RUP کنجاله سویا بدون تاثیر منفی بر عملکرد گاوهای شیرده بود.
