حسین جهانی عزیزآبادی

استفاده از اسانس و عصاره های گیاهی به عنوان جایگزین آنتی بیوتیک های محرک رشد در تغذیه نشخوارکنندگان در دو دهه گذشته بسیار مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نوع، میزان ترکیبات فعال، میزان مصرف و شکل استفاده از این ترکیبات تاثیر گذاری آنها بر تخمیر شکمبه ای و عملکرد را تحت تاثیر قرار خواهد داد. به دلیل تبخیر ترکیبات فعال اسانس ها طی فرایند های گرم تولید خوراک و حلالیت پایین آنها در محلول های آبی منجر به تنوع در نتایج حاصله می شود. شکل میکرونیزه این ترکیبات به راحتی در محلول های قطبی حل و مقاومت بیشتری در مقابل حرارت دارد. لذا هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر دو نوع اسانس میکرونیزه شده بر برخی پارامترهای بیوشیمیایی خون گوساله های شیرخوار بود. تعداد 50 راس گوساله تازه متولد شده با میانگین وزن اولیه 21/3±7/35 کیلوگرم از سن سه روزگی به مدت 60 روز در قالب طرح کاملا تصادفی به کار گرفته شد (n=10). تیمار های آزمایشی شامل: 1) شاهد (بدون افزودنی)، 2) 30 گرم اسانس میکرونیزه شده پرتقال در تن استارتر، 3) 60 گرم اسانس میکرونیزه شده پرتقال در تن استارتر، 4) 30 گرم اسانس میکرونیزه شده میوه های تابستانی در تن استارتر ، 5) 60 گرم اسانس میکرونیزه شده میوه های تابستانی در تن استارتر بود. نمونه های سرم و خون در سن 60 روزگی (قبل از قطع شیر) گرفته شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که افزودن عصاره پرتقال و میوه های تابستانی غلظت گلوکز سرم را افزایش داد (05/0>P). تفاوت معنی داری در غلظت کلسترول، تری گلیسرید، آنزیم های کبدی، آلبومین، پروتئین کل سرم و فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز و مالون دی آلدئید در بین تیمارها مشاهده نشد. غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات خون در تیمار 60 گرم عصاره میکرونیزه شده میوه های تابستانی در هر تن استارتر بالاتر از گروه شاهد و 30 گرم عصاره میوه های تابستانی بود (05/0>P). هم چنین افزودن 30 گرم در تن عصاره میوه های تابستانی به جیره گوساله های شیرخوار سبب افزایش معنی داری در فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز خون نسبت به تیمار 30 گرم در تن عصاره میکرونیزه پرتقال شد (05/0>P). هم چنین ظرفیت آنتی اکسیدانی کل در تیمار 60 گرم عصاره میکرونیزه میوه های تابستانی در تن استارتر کمتر از تیمار شاهد و تیمار 30 گرم عصاره میکرونیزه میوه های تابستانی بود (05/0>P). به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از عصاره میکرونیزه پرتقال و میوه های تابستانی در جیره می توانند سبب بهبود برخی از پارامترهای بیوشیمیایی خون و ظرفیت آنتی اکسیدانی شوند.