فرزاد حسین پناهی قروچای

در میان تنش­های غیرزنده، تنش خشکی عامل اصلی محدودکننده رشد گیاه در مناطق خشک و نیمه خشک است. بخش عمده­ای از مناطق تحت کشت گندم ایران در چنین شرایط آب وهوایی قرار دارد و کاهش نزولات و توزیع نامناسب آن موجب محدودیت عملکرد دانه گندم می­شود. به­منظور بررسی تغییرات عملکرد و اجزای­ عملکـــرد گیاه گندم تحت رژیم­های مختلف آبیاری تکمیلی، آزمایشی به صورت کرت­های یک بار خردشده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی، اجرا شد. تیمار کرت­های اصلی شامل آبیاری تکمیلی در 3 سطح: بدون آبیاری (دیم)، آبیاری در مرحله سنبله دهی و آبیاری در مراحل سنبله دهی+اوایل دانه­بندی. تیمار کرت­های فرعی شامل 5 رقم گندم مختلف به­ نام­های آذر 2، ریژاو، سرداری، سیروان و هما بود. نتایج نشان داد که در اثر کاربرد دو نوبت آبیاری تکمیلی میزان افزایش عملکرد دانه نسبت به تیمار بدون آبیاری در ارقام آذر 2، ریژاو، سرداری، سیروان و هما به ترتیب 51، 38، 38، 50 و 63 درصد بود. همچنین اعمال یک نوبت آبیاری تکمیلی در مرحله سنبله دهی باعث افزایش 3/16، 7/10، 5/52، 9/28 و 2/30 درصدی عملکرد دانه به ترتیب در ارقام آذر 2، ریژاو، سرداری، سیروان و هما نسبت به تیمار بدون آبیاری (دیم) گردید. کاربرد حتی یک نوبت آبیاری تکمیلی، باعث افزایش 50 درصدی عملکرد، در رقم سرداری نسبت به تیمار بدون آبیاری (دیم) شد.