فرزاد حسین پناهی قروچای

به منظور بررسی اثر تاریخ های مختلف کاشت بر برخی از صفات زراعی و فیزیولوژیک گیاه کلزا، سه آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1394-1393 در ایستگاه تحقیقاتی اسلام آباد غرب انجام گرفت. در این تحقیق سه تاریخ کاشت (15 مهر ماه، 25 مهر ماه و 5 آبان ماه) در آزمایش های جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند و در هر آزمایش، هشت رقم OPERA, KARAJ 3, L72, SW 102, KARAJ 1, OKAPI, GKH 3705, GKH 2624 به لحاظ صفات مختلف زراعی و فیزیولوژیک مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: طول دوره گلدهی، شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، میزان کربوهیدرات های محلول برگ، مقدار کلروفیل برگ، پراکسیداسیون لپیدهای غشاء، پروتئین های محلول برگ، فعالیت آنزیم پراکسیداز، میزان روغن و عملکرد روغن دانه. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت به طور معنی داری تمامی صفات مورد مطالعه را تحت تأثیر قرار داد. اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم بر صفاتی مانند شاخص برداشت، ارتفاع بوته، تعداد شاخه های جانبی، عملکرد بیولوژیک، پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء، درصد روغن دانه و میزان کلروفیل برگ معنی دار شد. مناسب ترین تاریخ کاشت در بین تاریخ های کاشت مورد مطالعه، تاریخ کاشت 15 مهرماه بود. تأخیر در کاشت در هرهشت رقم باعث کاهش مقادیر صفات تعداد خورجین در بوته (78 درصد)، وزن هزار دانه، عملکرد دانه (74 درصد)، غلظت کلروفیل، افزایش میزان پراکسیداسیون لیپیدی غشاء و مقادیر کربوهیدرات های محلول در آب و الکل گردید، اگرچه تفاوت هایی در میزان واکنش ارقام وجود داشت. واژه های کلیدی: عملکرد دانه، کاشت تأخیری، کربوهیدرات های محلول، کلزا