به منظور ارزیابی شاخص های رشد و کارایی مصرف آب و نور در ارقام حساس و مقاوم به خشکی گندم تحت سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی مزرعه ای به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان به اجرا در آمد. سطوح مختلف آبیاری شامل پنج سطح مختلف (FI، آبیاری به میزان نیاز آبی گیاه، FI 75%، FI 50% و FI 25% به ترتیب آبیاری به میزان 75، 50 و 25 درصد نیاز آبی گیاه در تیمار FI و NI تیمار بدون آبیاری) به عنوان فاکتور اصلی، و ارقام گندم شامل ارقام حساس (گاسکوژن و سایونز) و مقاوم (آذر2) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که تیمارهای مختلف فراهمی آب، تأثیر معنی داری روی شاخص های مختلف رشد نظیر LAI، CGR، RGR و همچنین میزان تجمع ماده خشک داشت. با کاهش میزان فراهمی آب میزان شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک در ارقام مورد بررسی کاهش یافت اما شیب کاهش در ارقام حساس تندتر از رقم مقاوم بود. با کاهش فراهمی آب عملکرد اقتصادی و بیولوژیکی، کارایی مصرف آب برحسب عملکرد اقتصادی و بیولوژیکی و کارایی مصرف نور نسبت به شرایط مطلوب رطوبتی کاهش یافت. در مجموع، رقم متحمل از نظر عملکرد اقتصادی و بیولوژیک، بهره وری مصرف آب و نور از ارقام حساس برتر بود اما شاخص برداشت کمتری نسبت به این ارقام داشت. به طور کلی افزایش کارایی مصرف آب و نور در شرایط تنش خشکی از مهم ترین عوامل برتری رقم متحمل نسبت به دو رقم حساس بود. ماده خشک تولیدی ارقام تحت شرایط تنش به میزان زیادی کاهش یافت که باعث کاهش کارایی مصرف نور (Rue) ارقام گردید. از نظر صفات فیزیولوژیکی نیز اثر تیمارهای آبیاری و اثر متقابل تیمارهای آبیاری و رقم و اثر رقم بجز مرحله خمیری قبل از آبیاری بر روی میزان محتوای اسید آسکوربیک معنی دار بود اما گلیسین بتائین تنها تحت تأثیر تیمارهای آبیاری قرار گرفت. تحت شرایط تنش شدید میزان اسید آسکوربیک افزایش یافت. با افزایش شدت تنش خشکی میزان گلیسین بتائین به تدریج افزایش و میزان پروتئین زیر واحد بزرگ روبیسکو با افزایش سن گیاه و در اثر تنش خشکی در ارقام حساس و مقاوم کاهش پیدا کرد.
