فرزاد حسین پناهی قروچای

به منظور مطالعه روابط شاخص های رشد لاین های امیدبخش گندم نان با عملکرد آنها دو آزمایش جداگانه در شرایط فاریاب و دیم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسلام آباد غرب در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. در هر آزمایش تعداد 9 لاین انتخابی به همراه 2 رقم به عنوان شاهد ارزیابی شدند. شرایط دیم در مقایسه با شرایط فاریاب باعث کاهش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه، شاخص برداشت و وزن هزاردانه به ترتیب به میزان 5/24، 2/21، 9/18، 2/4 و 4/13 درصد در میانگین لاین ها شد. تنش خشکی سبب کاهش مقدار شاخص های RGR، NAR،LAR، LWR و SLA به ترتیب به میزان 29، 17، 6، 3 و 6 درصد در مرحله گلدهی گردید. همچنین رابطه مثبت و معنی داری بین RGR با NAR در تمام مراحل هر دو آزمایش و با عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و وزن هزار دانه در برخی مراحل مشاهده شد. در آزمایش فاریاب RGR در مرحله گلدهی همبستگی مثبت و معنی داری (*640/0r= +) با LWR داشت. از بین اجزا RGR، موًلفه NAR دارای همبستگی منفی و معنی داری (*700/0-r= ) در مرحله اول آزمایش فاریاب با LAR داشت. بین اجزاء LAR (یعنی LWR و SLA) با LAR در تمامی مراحل رابطه مثبت و معنی دار مشاهده شد و در مراحل اول و سوم نیز، همبستگی شاخص های SLA(*608/0r= + و *673/0r= +) و LAR (*663/0r= + و *704/0r= +) با عملکرد دانه در شرایط فاریاب مثبت و معنی داربود که در نهایت این دو پارامتر به عنوان شاخص-های مهم رشد و مرتبط با عملکرد دانه شناسایی شدند.