1403/02/04

فرزاد اسکندری

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 55681866200
دانشکده: دانشکده کشاورزی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
آیندهپژوهی وابستگی معیشتی مردم روستایی به جنگل در زاگرس شمالی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
آرمرده، آینده پژوهی، تحلیل سلسله مراتبی، دلدی، زاگرس شمالی، سناریو
سال 1396
مجله جنگل ايران
شناسه DOI
پژوهشگران شهین شامحمدی ، بایزید مردوخی ، هدایت اله غضنفری ، احمد ولی پور ، فرزاد اسکندری

چکیده

روابط متقابل بین کارکردهای اکولوژیکی و اجتماعی جنگل های زاگرس با مدیریت سنتی حاکم بر آن ها و وقوع دگرگونی های اجتماعی - اقتصادی، ضرورت توجه پیش دستانه به چالش های آینده را آشکار می نماید. پیامدهای ناشی از برهم خوردن سازش و تعامل مردم و جنگل که از جمله مهم ترین آن ها رها شدن جنگل و خطر تغییر کاربری اراضی می باشد؛ برنامه ریزی برای آینده جنگل را در میان تغییرات سریع اجتماعی- اقتصادی بسیار ضروری نموده است. هدف اصلی این پژوهش ارائه سناریوهای مدیریت جنگل در مقابل تغییرات آینده از طریق آینده پژوهی بود. این پژوهش در جنگل های آرمرده واقع در شهرستان بانه با بهره گیری از ظرفیت های روش آینده پژوهی (آینده نگری) انجام شد. دستیابی به هدف پژوهش نیازمند بررسی گذشته و تحلیل رویکرد آن است تا نوع و جهت تغییرات مهم و اثرگذار اجتماعی- اقتصادی بر جنگل مشخص گردد. به همین منظور در طول دوره 1391- 1384 روند تغییرات اجتماعی- اقتصادی با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه و مطالعه منابع کتابخانه ای موجود بررسی شد. به منظور تعیین جایگاه نمایه ها و نشانه های اثرگذار بر تغییر میزان وابستگی معیشتی مردم محلی به جنگل تحلیل سلسله مراتبی با استفاده از 18 نفر کارشناس متخصص انجام گرفت. سپس به منظور انجام آینده پژوهی در قالب روش دلفی، 15 نفر کارشناس خبره به روش هدفمند انتخاب شده و در مراحل مختلف مورد پرسش قرار گرفتند. از نتایج به دست آمده از مصاحبه با خبرگان محلی و متخصصین امر و نتیجه تحلیل سلسله مراتبی، پرسشنامه باز مرحله اول دلفی طراحی و با ارسال به کارشناسان توفان مغزی آنان گردآوری شد. سپس، با استفاده از نتیجه مرحله اول دلفی پرسشنامه سازمان یافته مرحله دوم طراحی شده و پس از ارسال مجدد به کارشناسان امتیازدهی گویه های حاصل از توفان مغزی مرحله اول دلفی در طیف لیکرت صورت گرفت. نتایج حاکی از تغییرات اجتماعی- اقتصادی قابل توجهی در بازه زمانی مورد مطالعه است؛ به طوری که مهاجرت به شهر، کاهش شدید تعداد دام، روند ثابت هزینه های کل معیشت، کاهش هزینه های تامین سوخت، نوسانات جزئی درآمد، ضعف شدید امکانات رفاهی و عدم بهبود معنی دار کیفیت زندگی از جمله این موارد می باشد. با توجه به ارزیابی کارشناسان، وضعیت اجتماعی – اقتصادی، میزان دسترسی به خدمات و وضعیت ارتباطات به ترتیب مهمترین نمایههای موثر بر تغییرات نظام معیشتی در منطقه