امروزه سرویس های خدمات اورژانسی به عنوان یکی از مهم ترین و مؤثرترین بخش های سیستم های سلامت در نظر گرفته می شوند. چنین تسهیلاتی اغلب اولین نقطه تماس مردم با خدمات بهداشتی و درمانی در شرایط اضطراری هستند. مکان استقرار تسهیلات اورژانسی و تعداد وسایل نقلیه اورژانسی مستقر در هر تسهیل، از جمله عواملی هستند که عملکرد چنین تسهیلاتی را تحت تأثیر قرار می دهند. فاصله تسهیلات تا مراکز جمعیتی از یک سو بر مدت زمان سفر وسایل نقلیه اورژانسی و از سوی دیگر بر میزان ازدحام در چنین تسهیلاتی مؤثر است. تسهیلاتی که در فاصله زمانی دورتری نسبت به مکان های وقوع تقاضا قرار دارند نیاز به صرف زمان بیشتری برای حضور در محل حادثه و انتقال مصدومین به مراکز درمانی دارند. افزایش زمان های خدمت دهی موجب کاهش نرخ خدمت و در نتیجه افزایش احتمال وقوع ازدحام در تسهیلات می گردد. در تحقیق حاضر به بررسی و مدل سازی مسأله مکان یابی تسهیلات اورژانسی با فرض وقوع ازدحام پرداخته می شود. بدین منظور زمان های خدمت دهی به صورت متغیرهای تصادفی متناسب با زمان های سفر خدمت هندگان در نظر گرفته می شود. همچنین مدت زمان خدمت دهی به هر حادثه شامل مدت زمان لازم برای اعزام خدمت دهنده به صحنه حادثه، مدت زمان سپری شده در محل حادثه و مدت زمان لازم برای انتقال مصدومین به مراکز درمانی خواهد بود. مدل پیشنهادی، مکان بهینه تسهیلات و تعداد خدمت دهندگان مربوط به هر یک از آنها را به نحوی تعیین می کند که متوسط مشتریان از دست رفته ناشی از در دسترس نبودن تسهیلات کمینه گردد. به دلیل ناچندجمله ای سخت بودن مسأله، یک الگوریتم فراابتکاری ژنتیک برای حل مسأله در مقیاس بزرگ ارائه می شود. صحت مدل ریاضی و کارایی الگوریتم ارائه شده از طریق ارائه تعدادی مثال عددی مورد ارزیابی قرار می گیرد.
