1404/09/14

بهروز چمن آرا

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
شاخص H:
دانشکده: دانشکده زبان و ادبیات
اسکولار:
پست الکترونیکی: b.chamanara [at] uok.ac.ir
اسکاپوس: مشاهده
تلفن:
ریسرچ گیت:

مشخصات پژوهش

عنوان
برساخت وطن در شعر مهدی اخوان‌ثالث و عبداللّه پَشیو
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
شعر معاصر وطن برساخت دیگری سازی
سال 1404
مجله جامعه شناسی فرهنگ و هنر
شناسه DOI
پژوهشگران سیوان محمد طاهر بیبانی ، بهروز چمن آرا ، پارسا یعقوبی جنبه سرائی

چکیده

بحث وطن موضوع مطالعه تعدادی از حوزه‌های معرفتی یا برخی از دانش‌ها همچون جغرافیا، انسان‌شناسی/جامعه‌شناسی، روان‌شناسی/روانکاوی، علوم سیاسی و نظریۀ ادبی -به ویژه مطالعات پسااستعماری- است. همچنین هویت امروزین بسیاری از دولت - ملت‌ها در مقام برساختی نو از هویت اجتماعی-تاریخی جوامع علی الخصوص در خاورمیانه حاصل دیگری‌سازی مبتنی بر مفهوم وطن است. دیگری‌سازی در سطح کلان بر کانونی‌سازی غرب/سفید در مقام سوژه و ابژگی شرق و در سطح خُرد بر مواجهه با قدرت حاکم بر ملت‌ها یا رویارویی با قوم/نژادهای همجوار استوار است. چنین موضعی در مقام روایت/واقعیتی کلان، موضوع بازنمایی بسیاری از شعر‌های فارسی و کردی معاصر واقع شده که ذیل ادبیات چپ/متعهد یا مقاومت صورتبندی می‌شوند. از میان این شاعران مهدی اخوان‌ثالث و عبدالله پشیو از منظرهای مختلفی، روایت/واقعیت وطن را بازنمایی می‌کنند. در این نوشتار سطوح بازنمایی دو شاعر در باب وطن به معنای نوعی مقاومت و تعهد در مقابل گونه‌های مختلف دیگری در سطح کلان و خُرد آن به شیوۀ توصیفی-تحلیلی دلالت‌یابی و تفسیر شده است. نتیجه نشان می‌دهد که برساخت هنری-ایدئولوژیک وطن در شعر دو شاعر از سه منظر روانی-نوستالوژیک، عینی/جغرافیایی و گفتمانی بازنمایی شده است که هر یک با مصداق‌ها و زیرمجموعه‌های آنها، مفهوم وطن را بسط داده و دلالت‌های ویژه‌ای را همسو با مفهوم وطن با تکیه بر تجربۀ زیستۀ فرهنگی/سیاسی خود مطرح کرده‌اند.