به منظور ارزیابی اثر خشکی بر عملکرد و برخی اجزای آن و همچنین بررسی ارتباط صفات فیزیولوژیکی با عملکرد دانه در 1389 در دانشکده - شرایط تنش خشکی، 19 ژنوتیپ نخود در قالب یک آزمایش مزرعهای و یک آزمایش گلدانی در سال زراعی 90 کشاورزی دانشگاه کردستان مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش مزرعهای به صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. دو رژیم آبیاری مطلوب و دیم در کرتهای اصلی و 19 ژنوتیپ نخود در کرت های فرعی قرار گرفتند و عملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخصهای تحمل و حساسیت به تنش خشکی مورد ارزیابی قرار گرفتند . آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اول شامل دو رژیم آبیاری (آبیاری در 3- و 12 - بار پتانسیل آب خاک ) و عامل دوم شامل 19 ژنوتیپ نخود بودند . در این آزمایش هدایت روزنه ای در مرحله رویشی و فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز در مراحل رویشی و زایشی اندازهگیری شدند. ژنوتیپهای مورد بررسی بر اساس عملکرد دانه با استفاده از شاخصهای حساسیت و تحمل به تنش به گروههای پر محصول و کم محصول و حساس و متحمل به خشکی گروهبندی شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش تعداد غلاف و دانه در واحد سطح به ترتیب به میزان 43 و 44 درصد و همچنین کاهش 43 درصدی عملکرد دانه شد، در حالیکه بر وزن صد دانه تاثیر چندانی نداشت. در آزمایش گلدانی میزان هدایت روزنهای تحت تنش خشکی 78 درصد کاهش یافت و ژنوتیپهای متحمل به خشکی دارای 33 درصد هدایت روزنه ای بیشتر در مقایسه با ژنوتیپهای حساس بودند. از طرف دیگر بین فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز در مرحله رویشی و هدایت روزنه ای مشاهده شد. براساس نتایج آزمایش به نظر میرسد که میتوان از صفات هدایت روزنه ای و ( r =0/ رابطه مثبت و معنیداری (** 52 فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز در گزینش ژنوتیپهای نخود جهت بهبود تحمل به تنش خشکی استفاده کرد.
