یکی از گونههای درختی است که بخش زیادی از پوشش جنگلهای (Pistacia atlantica subsp. kurdica) پسته وحشی غرب کشور را در بر گرفته است. این گیاه علاوه بر کاربردهای صنعتی دارای خواص دارویی نیز میباشد. به منظور تعیین بهترین غلظت و ترکیب تنظیم کنندههای رشد بر القای کالوس در پسته وحشی دو آزمایش در قالب طرح فاکتوریل کاملاً تصادفی با پنج ،NAA 2 و 3 میلی گرم بر لیتر در ترکیب با اکسینهای ، در سه غلظت 1 TDZ تکرار صورت گرفت. در آزمایش اول سیتوکنین 2 و 3 میلی ، در سه غلظت 1 BA 2,4- در غلظت 1 میلی گرم بر لیتر به کار برده شد. در آزمایش دوم سیتوکنین D و IBA 2,4- در غلظت 1 میلی گرم بر لیتر مورد استفاده قرار گرفت. ریز نمونهها D و IBA ،NAA گرم در لیتر در ترکیب با اکسینهای دارای 3 درصد ساکارز کشت شدند. در بررسی نتایج آزمایش ترکیب WPM از محور گل آذین گرفته شده و در محیط کشت بیشترین درصد کالوس زایی را نشان داد. بررسیها نشان داد که غلظتهای مختلف NAA 1 میلی گرم بر لیتر) با ) TDZ سیتوکنین و همچنین اکسینهای مختلف در تولید کالوس دارای اختلاف معنیدار با هم هستند. پروتوکول مناسبی برای بهینه سازی تولید کالوس زایی در گیاه پسته وحشی از محور گل آذین با استفاده از ترکیبات مختلف هورمونی مختلف ایجاد گردید.
