بهمن بهرام نژاد

چکیده: غلظت جیوه کل (T-Hg) تجمع یافته در بافت عضله دو گونه ماهی کپور معمولی و کپور نقره ای سد قشلاق سنندج به عنوان پرمصرف ترین ماهی های منطقه در خلال ماه های تیر تا آذر 1388 ارزیابی شد، تا ضمن مقایسه غلظت جیوه تجمع یافته در بافت های خوراکی این ماهی ها، روند تغییرات T-Hg در خلال فصول مطالعه تعیین شود. در هر ماه 4 قطعه ماهی از هر دو گونه (مجموعاً 48 نمونه) به صورت تصادفی صید و غلظت T-Hg در بافت عضله این ماهی ها با استفاده از دستگاه پیشرفته اندازه گیری جیوه (Advanced Mercury Analyzer، Model; Leco 254 AMA) تعیین شد. میانگین (± خطای استاندارد) T-Hg در بافت عضله دو ماهی کپور معمولی و کپور نقره ای به ترتیب 67/20 ± 233 و 43/26 ± 367 بر حسبppb یا ng g-1 وزن خشک به دست آمد. مقایسه میانگین های ماهانه جیوه تجمع یافته در بافت عضله دو گونه ماهی کپور معمولی و نقره ای اختلاف معنی داری از خود نشان ندادند (1926/0 P = ، 29/2 =36، 5(F، در حالی که میانگین T-Hg تجمع یافته در بافت عضله گونه کپور نقره ای به صورت معنی داری بیشتر از کپور معمولی بود (0068/0 P = ، 70/19 =36 ،1(F. غلظت جیوه تجمع یافته در بافت عضله دو گونه کپور معمولی و نقره ای با متغیرهای زیستی طول کل، طول استاندارد و وزن، همبستگی معنی دار و مثبتی از خود نشان دادند (05/0 P <). غلظت T-Hg در بافت عضله کلیه ماهی هایی که وزن آنها بیشتر از 500 گرم بود، بالاتر از استانداردEPA و در نمونه هایی که وزن آنها بیشتر از 850 گرم بودند، بالاتر از دو استاندارد جهانی WHO وFAO بودند.