احمد ولی پور

ارزیابی دقیق زیتوده روی زمینی جنگل (AGB ) برای مطالعات میزان گازهای گلخانه ای، برآورد کربن ذخیره شده در منابع جنگلی، مدل های تغییر آب و هوا و در نتیجه مدیریت پایدار جنگل ها امری ضروری است. زیتوده جنگل بیانگر توان تولید در واحد سطح می باشد. در این پژوهش از داده های تصاویر نوری ماهواره سنتینل 2 برای برآورد زیتوده روی زمینی جنگل در سطح 285 هکتار از جنگل های استان ایلام استفاده شد. 124 قطعه نمونه مربعی شکل به ابعاد 20 در 20 متر به روش تصادفی منظم روی زمین پیاده شد. مشخصه های قطربزرگ و قطر کوچک تاج مجموع 508 پایه درختی (تک پایه و جست گروه) در قطعات نمونه اندازه گیری شدند. بسته به تک پایه و جست گروه بودن پایه های درختی از معادلات آلومتریک مناسب برای محاسبه زیتوده روی زمینی بر اساس مشخصه های اندازه گیری شده استفاده شد. در نهایت مجموع زیتوده روی زمینی جنگل برای همه پایه‌های درختی موجود در هر قطعه نمونه محاسبه شد. به منظور برآورد زیتوده روی زمینی جنگل از تصاویر سنجنده MSI ماهواره سنتینل 2 در سطح‌ تصحیحات L2A استفاده شد. با استفاده از نسبت گیری های طیفی شاخص های گیاهی مرتبط با پوشش گیاهی از باندهای این سنجنده تهیه شدند. نقشه های ارتفاع، شیب و جهت منطقه نیز به عنوان داده های کمکی غیرطیفی برای بررسی امکان برآورد بهتر زیتوده تهیه شدند. در گام بعد ارزش های طیفی متناظر قطعات نمونه از باندهای اصلی، شاخص های گیاهی و داده های کمکی غیرطیفی استخراج شدند. از 70 درصد نمونه ها و روش رگرسیون چندگانه به روش گام به گام برای مدل سازی زیتوده استفاده شد و مدل های حاصل با استفاده از 30 درصد باقیمانده داده ها اعتبارسنجی شدند. نتایج نشان داد که در استفاده از باندهای اصلی به تنهایی، مدل حاصل از دو باند قرمز و مادون قرمز نزدیک با 47/50RMSE= تن در هکتار و 267/0R2= و در استفاده توامان باندهای اصلی و شاخص های گیاهی، مدل حاصل از شاخص پوشش گیاهی RVI با 98/49 RMSE= تن در هکتار و 271/0R2= دقت بالاتری را نشان دادند. استفاده از داده‌های غیرطیفی فیزیوگرافی نیز موجب بهبود نتایج نشد. نتایج نشان داد که برآورد زیتوده با استفاده از تصاویر ماهواره سنتینل2 و استفاده از رگرسیون چندگانه در منطقه مورد مطالعه با دقت قابل قبولی قابل انجام نیست. در گام بعد برآورد زیتوده روی زمینی با استفاده از مدل رگرسیونی جنگل تصادفی نیز انجام شد. نتایج حاصل با میزان 55/0R2= 59/27 RMSE= تن در هکتار نشان از عملکرد بهتر مدل رگرسیون جنگل تصادفی نسبت به مدل رگرسیون خطی چندگانه در برآورد زیتوده روی زمینی جنگل بود.