به منظور بررسی اثرات تنش خشکی بر برخی صفات فیزیولوژیکی ارقام حساس و مقاوم به خشکی گندم آزمایشی مزرعه ای به صورت کرت های خرد شده بر پایه ی طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1392-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام شد. کرت های اصلی، شامل پنج سطح مختلف آبیاری (FI، آبیاری به میزان نیاز آبی گیاه، FI 75%، FI 50% و FI 25% به ترتیب آبیاری به میزان 75، 50 و 25 درصد نیاز آبی گیاه در تیمار FI و NI تیمار بدون آبیاری)، و ﻛﺮتﻫﺎی ﻓﺮﻋﻲ، ﺷﺎﻣﻞ ارﻗﺎم حساس (گاسکوژن و سایونز) و رقم ﻣﺘﺤﻤﻞ (آذر 2) به خشکی گندم بودند. نتایج نشان داد که میزان اسید آسکوربیک فقط تحت شرایط تنش شدید افزایش یافت و سایر سطوح تنش تأثیری بر میزان این متابولیت نداشتند. افزایش شدت تنش خشکی منجر به افزایش میزان گلیسین بتائین و افزایش فعالیت آنزیم پراکسیداز شد. همچنین میزان زیر واحد بزرگ روبیسکو با افزایش سن گیاه و در اثر تنش خشکی در ارقام حساس و مقاوم کاهش پیدا کرد. در مراحل خمیری و گل دهی انجام آبیاری سبب کاهش میزان غلظت مالون دی آلدئید شد به گونه ای که در تمام تیمارها غلظت آن قبل از آبیاری بیشتر از میزان آن بعد از آبیاری بود. به طور کلی، تحت شرایط تنش، فعالیت آنزیم پراکسیداز و غلظت مالون دی آلدئید در رقم مقاوم به خشکی (آذر2) نسبت به ارقام حساس افزایش بیشتری نشان داد. نتایج کلی این مطالعه نشان داد که ارقام متحمل و حساس به تنش خشکی پاسخ های فیزیولوژیک متفاوتی نسبت به تنش خشکی از خود نشان می دهند. نتایج این تحقیق می تواند اصلاحگران را در انتخاب رقم مناسب نسبت به تنش خشکی کمک نماید.
