بررسی عملکرد هیدرولیکی آبپاش ها در بهبود راندمان سیستم های آبیاری بارانی بسیار مؤثر می باشد. در این تحقیق عملکرد هیدرولیکی آبپاش ضربه ای کامت R8و توربینی لاکسور در شرایط مختلف هیدرولیکی و جوی بهار و تابستان سال 1392 مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش ها در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان واقع در روستای دوشان مطابق با استاندارد های، ISO 7749-1و استاندارد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به شماره ISIRI 8995-3 به روش آبپاش منفرد انجام شد. برای هر دو آبپاش اثر تیمارهای سرعت باد (8/1-0 متر بر ثانیه آرام، 5/4-8/1 متر بر ثانیه متوسط)، فشار کارکرد آبپاش (3 و 4 بار)، قطر ظرف جمع آوری (8 و 18 سانتی متر) ، آرایش مربعی و مثلثی با فواصل آبپاش 18×18، 24×24 و 27×27 متر و آرایش مستطیلی با فواصل 21×15، 27×21 و 30×24 متر بر عملکرد هیدرولیکی آبپاش ها بررسی شد. علاوه بر پارامترهای مذکور، در آبپاش کامت R8اثر تیمارهای ارتفاع پایه آبپاش(یک و دو متر)، سرعت چرخش آبپاش(5/1 و 5/3 دور در دقیقه) و مدت زمان آبیاری(یک و سه ساعت) بر عملکرد هیدرولیکی آن بررسی شد. نتایج نشان داد اثر قطر ظروف جمع آوری، سرعت باد، آرایش آبپاش ها و ارتفاع پایه آبپاش بر میزان یکنواختی توزیع آب تفاوت معنی داری ایجاد نمی کند. اثرتیمارهای فواصل آبپاش ها، نوع آبپاش، سرعت چرخش آبپاش و مدت زمان آبیاری در باد متوسط در سطح احتمال 1 درصد و اثر تیمارهای فشار و مدت زمان آبیاری در باد آرام در سطح احتمال 5 درصد بر یکنواختی توزیع آب معنی دار می باشد. نتایج تجزیه و تحلیل آماری تلفات تبخیر و بادبردگی نشان داد که اثر تیمارهای قطر ظروف، نوع آبپاش، کمبود فشار بخار در آبپاش لاکسور واثر ارتفاع پایه و سرعت چرخش در آبپاش کامت بر تلفات اندازه گیری شده معنی دار نبوده، اما اثر تیمارهای سرعت باد، فشار کارکرد و مدت زمان آبیاری در آبپاش کامت R8 در سطح احتمال 1 درصد و اثر تیمارهای فشار کارکرد در آبپاش لاکسور و کمبود فشار بخار در آبپاش کامتR8 در سطح احتمال 5 درصد بر تلفات تبخیر و بادبردگی معنی دار می باشد.میزان تلفات تبخیر و بادبردگی اندازه گیری شده با مقادیر محاسباتی سه مدل فراست - شوالن، تریمر و کلر - بلیسنر مقایسه آماری شد و هر سه مدل مذکور دقت کمی در برآورد میزان تلفات تبخیر و بادبردگی داشتند.
