امین صادقی

ﻦ ﮔﻨﺪم )Eurygaster integriceps (Hem: Scutelleridae ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ آﻓﺎت ﮔﻨﺪم در اﯾﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد و ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺧﺴﺎرت ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل وارد ﻣﯽﮐﻨﺪ. اﺳﺘﻔﺎده از ارﻗﺎم ﻣﻘﺎوم ﯾﮏ اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﻣﺆﺛﺮ و ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻠﻔﯿﻘﯽ آﻓﺎت ﺑﺮای ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺤﺼﻮﻻت زراﻋﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ اﯾﻦ آﻓﺖ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽآﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ اﺳﺘﻔﺎده از آﻓﺖﮐﺶﻫﺎ ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎی ﮔﻨﺪم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﺴﺎرت ﺳﻦ ﮔﻨﺪم 15 ژﻧﻮﺗﯿﭗ )آذر2، اﻟﻤﻮت، اروﻧﺪ، ﺑﺰوﺳﺘﺎﯾﺎ، ﺑﯿﺎت ﺮداری، ﺳﺎﯾﺴﻮن، ﮐﺮاسﺷﺎﻫﯽ، ﺷﻌﻠﻪ، ﭘﯿﺸﮕﺎم، زاﮔﺮس، ﻗﺪس، ﻻﯾﻦ 7، ﻻﯾﻦ 10 و 17-MV( در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮکﻫﺎی ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﯽ در ﭼﻬﺎر ﺗﮑﺮار در ﻣﺰرﻋﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزی داﻧﺸﮕﺎه ﮐﺮدﺳﺘﺎن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، 4 ﺑﻠﻮک ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺣﺖ 8 ﻣﺘﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و در ﻫﺮ ﺑﻠﻮک 15 ژﻧﻮﺗﯿﭗ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﺳﺘﯽ ﮐﺸﺖ ﮔﺮدﯾﺪ. ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﺑﻠﻮکﻫﺎ و ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﻫﺮ ﺧﻂ ﮐﺸﺖ 50 ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ و ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﺑﻮﺗﻪﻫﺎ در ﻫﺮ ردﯾﻒ و ﻋﻤﻖ ﮐﺎﺷﺖ 5 ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ. اﺑﺘﺪا ﻗﻔﺲﻫﺎی ﻓﻠﺰی ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ ﻃﻮل، ﻋﺮض و ارﺗﻔﺎع 100×30×100 ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه و ﺑﺮای ﻣﺤﺒﻮسﮐﺮدن ﺳﻦ ﮔﻨﺪم ﺑﺎ ﺗﻮرﭘﺎرﭼﻪای ﺑﺎ ﺳﻮراخ رﯾﺰ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺷﺪه و در اواﺳﻂ ﻓﺮوردﯾﻦ ﻣﺎه ﺗﻮرﻫﺎی ﻓﻮق در ﻣﺰرﻋﻪ ﻧﺼﺐ ﺷﺪﻧﺪ. اﺑﺘﺪا داﺧﻞ ﻫﻤﻪ ﻗﻔﺲﻫﺎ )ﺑﻪ ﺟﺰ ﺗﮑﺮار ﺷﺎﻫﺪ( ﺗﻌﺪاد دو ﺟﻔﺖ ﺣﺸﺮه ﮐﺎﻣﻞ ﺳﻦ ﺪم رﻫﺎﺳﺎزی ﮔﺮدﯾﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداری داﺧﻞ ﻗﻔﺲﻫﺎ و ﭘﺲ از ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺣﺸﺮات ﮐﺎﻣﻞ ﺳﻦ ﮔﻨﺪم اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﺗﺨﻢﻫﺎی ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻦ ﮔﻨﺪم داﺧﻞ ﻫﺮ ﻗﻔﺲ ﺟﻤﻊآوری و ﺑﻪ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺠﺰﯾﻪ وارﯾﺎﻧﺲ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎ از ﻟﺤﺎظ درﺻﺪ ﺧﺴﺎرت ﺑﺮگ، درﺻﺪ ﺧﺴﺎرت ﺧﻮﺷﻪ، ﺗﻌﺪاد ﺗﺨﻢﻫﺎی ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه و ﻣﯿﺰان اﺿﺎﻓﻪ وزن ﺳﻦﻫﺎی ﻧﺮ و ﻣﺎده در اﺛﺮ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻦ ﻣﺎدر ﺗﻔﺎوت ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻌﻨﯽداری وﺟﻮد دارد. ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن LSD ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻻﯾﻦ 7 و رﻗﻢ زاﮔﺮس ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ درﺻﺪ ﺧﺴﺎرت ﺑﺮگ )ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ( و ارﻗﺎم ﮐﺮاسﺷﺎﻫﯽ، ﺑﺰوﺳﺘﺎﯾﺎ و 17-MV ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ درﺻﺪ ﺧﺴﺎرت ﺑﺮگ )ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ( را دارﻧﺪ. از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺗﺨﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻦ ﻣﺎدر ﺑﺮ روی ارﻗﺎم ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، روی ارﻗﺎم زاﮔﺮس و ﺷﻌﻠﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﺗﺨﻢ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ( و روی ارﻗﺎم ﺑﺰوﺳﺘﺎﯾﺎ و ﮐﺮاسﺷﺎﻫﯽ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﺗﺨﻢ )ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ( ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ. از ﻧﻈﺮ درﺻﺪ ﺧﺴﺎرت ﺧﻮﺷﻪ، ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ درﺻﺪ ﺧﺴﺎرت )ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ( در ارﻗﺎم زاﮔﺮس و ﻻﯾﻦ 7 و ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ درﺻﺪ ﺧﺴﺎرت )ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎو