امین صادقی

سوسک چهار نقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatusیکی از آفات کلیدی حبوبات در انبار است که به حبوبات مانند چشم بلبلی، نخود، عدس، ماش و باقلا خسارت وارد می کند. جهت کنترل جمعیت این آفت در چند دهه اخیر حشره کش های سازگار با محیط زیست با منشا گیاهی بسیار مورد استفاده قرار گرفته است. گیاهیان دارای ترکیباتی هستند که دارای خاصیت حشره کشی بر روی آفات انباری می باشند. در مطالعه حاضر اثر سمیت تنفسی اسانس گیاه مفراح Nepeta crispa بر سوسک چهار نقطه ای حبوبات مورد ارزیابی قرار گرفت. در این آزمایش اسانس گیاه مفراح در 5 غلظت اسانس همراه شاهد (فقط آب مقطر) و با 4 تکرار در شرایط دمایی 27 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 65 درصد با دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. از گیاه مفراح با استفاده از دستگاه celevenger به روش تقطیر با بخار اسانس گیری انجام شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که اسانس گیاه مفراح سمیت تنفسی بالایی روی حشرات کامل سوسک چهار نقطه ای حبوبات بسته به غلظت اسانس و مدت زمان قرا گرفتن متغیر بود. مقدار LC50 بدست آمده از آزمایش سمیت تنفسی اسانس مفراح در مدت 24 ساعت برای سوسک چهار نقطه ای حبوبات برابر 4/06 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. بنابر نتایج حاصل از این تحقیق، گیاه مزبور دارای پتانسیل بالایی جهت کنترل این آفت می باشد