مفهوم توسعه فرآیندی همه جانبه است (نه فقط توسعه اقتصادی) و معطوف به بهبود تمامی ابعاد زندگی مردم یک جامعه (به عنوان لازم و ملزوم) می باشد. به همین دلیل توسعه منطقه ای، شامل توزیع عادلانه امکانات و ثروت در همه استان ها و مناطق است تا تفاوت بین معیار های زندگی در استان ها و مناطق مختلف کاهش یابد. در همین جهت اگر استان های مختلف به صورت هماهنگ توسعه نیابند و واگرایی زیادی بین مناطق مختلف از نظر توسعه یافتگی به وجود آید، به دنبال آن مشکلات بسیاری مانند حاشیه نشینی و غیره به وجود خواهد آمد که می تواند امنیت تمام کشور را به مخاطره اندازد و در نهایت با گذشت زمان اگر این مشکل با سایر مسائل دیگر مانند فساد در حاکمیت همراه شود، موجب شورش می گردد و حتی ممکن است تا تغییر حاکمیت نیز پیش رود. به همین خاطر از دهه 1340 سیاست ها و ابزار های مختلفی برای کاهش نابرابری منطقه ای به کار گرفته شده است، ولی نتایج پژوهش های انجام شده در طی این مدت نشان دهنده کم اثر بودن این سیاست ها در کاهش نابرابری میان استان ها می باشد. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر توسعه استان های ایران و رتبه بندی استان ها بر اساس این عوامل می باشد تا عوامل موثرتر مشخص شود که برای این منظور از روش تاکسونومی عددی و با بهره گیری از متغیر های مرتبط با موضوع و بر اساس آمار های ارائه شده توسط مرکز آمار و بانک مرکزی استفاده گردیده است. دوره مورد بررسی در این پژوهش از سال 1338 الی 1397 می باشد و استان های ایران ابتدا بر اساس متغیر های شاخص توسعه انسانی در دو سال نمونه 1390 و 1395 رتبه بندی شده اند و سپس بر اساس یازده متغیر دیگر که از پژوهش های پیشین در مورد توسعه استان ها گرفته شده است، رتبه بندی شده اند. در نهایت بر اساس تک تک این یازده متغیر رتبه بندی شده اند و تاثیر هر عامل بر توسعه استان ها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که متغیر های سیاست، بودجه، تولید ناخالص داخلی، جمعیت، میزان سپرده بانکی، تعداد تخت بیمارستان، تعداد پزشک، تعداد دانشجو، نرخ بیکاری، ضریب شهر نشینی و نرخ مشارکت اقتصادی با توجه به جدول های مقایسه ای به دست آمده از نتایج روش تاکسونومی عددی، بر توسعه استان ها بیشترین تاثیر را دارند.
