عبدالباسط عزیزی

زنبورعسل یکی از مهم ترین حشرات اجتماعی شناخته شده درجهان می باشدکه نقش مهمی در زمینه کشاورزی و پزشکی دارد، به گونه ای که ارزش گرده افشانی زنبور عسل را از حدود 60 تا 143 برابر افزایش می دهد. شناسایی جمعیت های زنبورعسل ایرانی (Apis mellifera meda) از اهمیت زیادی برخوردار بوده و یکی از روش های مطالعه جمعیت های زنبورعسل ایرانی، مطالعه ی خصوصیات ژنتیکی آن ها است. در این تحقیق جهت شناسایی خصوصیات ژنتیکی جمعیت های زنبورعسل ایرانی، نمونه برداری از تمام استان های ایران (31 استان) انجام شد. سپس با استفاده از PCR نواحی ژنی ND4-ND4L-ND6 تمام نمونه ها تکثیر شده و پس از توالی یابی ژنهای مورد نظر جهت مقایسه بین جمعیتها و زیر گونههای مختلف زنبور عسل از روش پارسیمونی وبیزی(Basian) از نرم افزار PAUP4.0 و Mrbayes استفاده گردید. نتایج نشان دهنده قرارگیری جمعیتهای ایرانی زنبورعسل (A. m. meda) در سه گروه بود. همچنین نتایج نشان داد که نمونه جمع آوری شده از گیلان در شاخه مربوط به زیر گونه کارنیکا قرار می گیرد (A. m. Carnica) مقایسه توالی نمونه های جمع اوری شده از ایران با زیر گونه های موجود در پایگاه داده NCBI به خوبی نشان داد که مجموع ژن های ND4-ND4L-ND6 به خوبی قادر به جدایی گروههای تکاملی و زیر گونههای زنبور عسل از یکدیگر تفکیک می باشد. همچنین این ژنها گونههای زنبور عسل را براساس محل زندگی (درمحیط تاریک و باز) به خوبی از یکدیگر تفکیک نمودند. بنابراین این تحقیق نشان داد که نواحی ژنی انتخاب شده در این تحقیق می تواند در مطالعات مربوط به شناسایی گونه های مختلف زنبورعسل براساس محل زندگی و همچنین مطالعات رفتار شناسی زنبور عسل به کار گرفته شوند.