علی اکبر مظفری

دی سزکوئی ترپن کومارین ها و سزکویی ترپنکومارین ها در سال 2012 از ریشه های طبیعی گیاه کمای کوه پاریزFerulapseudalliaceaerech.f.جداسازیشد. این مواد دارای خواص ضد سرطانی و ضد ویروسی( ازجمله ویروس HIV و ویروس عامل آنفولانزا) و خاصیت آنتی باکتریال و علف کشیمی باشند.در سال های اخیر تلاش های متعددی به منظور افزایش تولید ترپنوییدها از طریق کشت بافت (مانند ریشه های مویینه) صورت گرفته است.در این پژوهش القای ریشه های مویین به وسیله آگروباکتریوم رایزوژنزو تولید متابولیت های ثانویه ازجمله فارنسیفرول بی و کاریوتایپ گیاه و تعداد کروموزوم های آن انجام شد.ابتداشرایطجوانه زنی بذرها بهینه سازی و از تیمارهای سرما و جیبرلیک اسید برای غلبه بر خواب بذرها استفاده شد، سپس شرایط و محیط کشت جنین گیاه بهینه سازی شد.وبرای القای ریشه های مویین از 5 سویه آگروباکتریوم رایزوژنز(ATCC15834،A4،Ar318،1724،LBA9402)استفاده شد و از قسمت های مختلف جوانه های 10 تا 12 روزه ازجمله هیپوکوتیل،کوتیلدون، و ریشه و از جوانه های 10 تا 12 روزه به طور کامل بدون برش به عنوان ریزنمونه استفاده گردید سپس سوسپانسیون باکتری بعد از کشت باکتری و رسیدن به OD مناسب تهیه شد و با استفاده از سرنگ انسولین به ریزنمونه ها تزریق و سپس ریزنمونه ها به مدت 10 دقیقه در سوسپانسیون غوطه ور شدند.دو تا سه هفته بعد فقط در جوانه های 10 تا 12 روزهتلقیح شده با سویه های ATCC15834 و 1724، ریشه های موییناز محل زخم ظاهر شدند و سویه های دیگر هیچ ریشه ای را القا نکردند.فراوانی تولید ریشه های موییندر ریزنمونه-های آلوده شده با ATCC15834 و 1724 به ترتیب محاسبه گردید.تراریختگیریشه-های مویینبه وسیلهPCRو با استفاده از پرایمرهای اختصاصی ژن rolB تایید شد.و ریشه-های مویین پس از رشد در محیط 1/2B5 مایع، پودر و در حلال N-Hexanعصاره گیری شدند و مقدار فارنسیفرول بی آن ها با HPLC محاسبه گردید. به طور کلینتایج این مطالعه نشان داد که فاکتور های مختلفی مانند سویه آگروباکتریوم، سن گیاهچه ها ، نوع ریزنمونه و نوع محیط کشت باکتری و سوسپانسیون باکتری بر القای ریشه های مویین مؤثر می باشند.ضمناً نتایج آنالیز HPLC نشان داد کهمتابولیت های ثانویه از جمله فارنسیفرول بی در ریشه های موییناین گیاه تولید شده است