: این تحقیق از اسفند سال 1386 تا آبان 1387 درآزمایشگاه کشت بافت دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان به منظورتعیین پروتکل تشکیل کالوس در توت فرنگی اجرا گردید. ریز نمونه پهنک برگ و دمبرگ دو رقم توت فرنگی کردستان و کامارزا روی محیط کشت MS حاوی هورمون اکسین (2,4-D)درچهار غلظت مختلف 2، 3، 4 و 5 میلی گرم درلیتر همراه باهورمون سیتوکنین، بنزیل آدنین (BA) در سه غلظت0.0، 0.2 و 0.4 میلی گرم در لیتر، کشت شدند. درصد تشکیل کالوس، رنگ و بافت کالوس با فرمول محیط کشت، نوع ریز نمونه و نوع کولتیوار متفاوت بودند. در بین همه غلظت ها 3 میلی گرم در لیتر تو، فور- دی ، در ترکیب با0.2 میلی گرم BA مؤثرترین غلظت هورمونی برای القاء کالوس ریز نمونه پهنک برگ در هر دو کولتیوار ثبت شد ، در این غلظت بالاترین میزان کالوس از ریز نمونه پهنک برگ کولتیوار کامارزا (100درصد) و در کولتیوار کردستان (99.66درصد) مشاهده گردید.