زاهد شریفی

ریزجانداران خاک در تولید و مصرف گازهای گل خانه­ای یعنی دی­اکسید­کربن(CO2) ، متان(CH4) ، نیتروس ­اکسید (N2O)و نیتریک ­اکسید (NO)، نقش اساسی دارند. از طرف دیگر دلایل معتبری وجود دارد که تغییرات آب و هوا به گونه مستقیم و غیر­مستقیم می­تواند فراوانی و ساختار جامعه زنده خاک را دگرگون سازد. به گونه­ای که نتایج حاصل از مرور سیستماتیک نشان داد که اثرات عمده مستقیم تغییرات آب و هوا بر روی جامعه میکروبی خاک احتمالاً به علت تغییر در میزان رطوبت و درجه حرارت است؛ در حالی که اثر افزایش (CO2)اتمسفر بر روی جامعه میکروبی خاک بیش تر به گونه غیرمستقیم، و از طریق اثری که این گاز بر روی افزایش فتوسنتز گیاهان دارد، می­باشد، که این موضوع به نوبه خود می­تواند سبب تغییر در کمیت و کیفیت کربن آلی وارد شده به خاک شود. به هر گونه، جانداران خاک بسته به نوع، اندازه بدن، عادت تغذیه­ای، نوع اکوسیستم، اقلیم محلی و میزان بزرگی و طول دوره پارامتر اقلیمی پاسخ­های متفاوتی را در برابر دگرگونی­های اقلیمی از خود نشان می­دهند. به گونه­ای که نتایج آنالیزهای متا نشان می­دهد که پاسخ جانداران خاک به افزایش میزان (CO2) اتمسفر به اندازه بدن، گروه تغذیه­ای و نوع رویکرد آزمایش (مزرعه­ای یا گل خانه­ای) وابسته است. در حالی که چگونگی پاسخ جانداران خاک به تغییرات دما و بارندگی به اقلیم محلی و نوع اکوسیستم وابسته است. هم چنین اثرات افزایش(CO2) بر فراوانی جانداران خاک با زمان کاهش می­یابد؛ در حالی که اثر دما و تغییر در بارندگی با زمان شدت می­یابد.