زاهد شریفی

استفاده از لجن فاضلاب در خاک های کشاورزی با ماده ی آلی کم یکی از مهم ترین روش های بازچرخ سالم این پس ماند آلی است؛ اما وجود آلاینده هایی همچون فلزات سنگین در آن برای سلامت انسان و محیط زیست زیان بار است، که بایستی پیش از استفاده مورد ارزیابی قرار گیرد. در این پژوهش، کنترل کیفی لجن حاصل از تصفیه خانه کشتارگاه صنعتی دام سنندج از دیدگاه بهبود کیفیت و سلامت خاک ارزیابی شد. همچنین اثر این لجن بر ویژگی های شیمیایی خاک تحت تیمار خاک با t ha-1 12 از این لجن و گرماگذاری آن به مدت 70 روز انجام شد. نتایج حاصل از مقایسه ویژگی های لجن با استانداردهای معتبر نشان داد، که این لجن از نظر pH، میزان کل C، N، K، Na، Mn، Fe، Zn، Pb، Ni و Cd در حد استاندارد کودهای آلی برای اهداف کشاورزی می باشد، اما میزان قابلیت هدایت الکتریکی در این لجن با ضریب زیان آوری (HQ) برابر با 5/1 به میزان کمی بیش از استاندارد کودهای آلی برای اهداف کشاورزی بود. هچنین نتایج حاصل از تیمار خاک با این لجن سبب افزایش میزان N (4/148%)، NO3 (7/113%)، C (20%)، P (2/118%)، Fe (7/90%)، Zn (0/440%) و Na (0/66%) و EC (7/168%) خاک در مقایسه با شاهد شد. بر اساس نتایج این ارزیابی، کیفیت لجن بررسی شده برای اهداف کشاورزی مناسب می باشد؛ اما پیشنهاد می شود که قبل از کاربرد در کشاورزی این لجن از نظر آلودگی های میکروبی و آلی مورد بررسی قرار گیرد.