زاهد شریفی

علی رغم وجود مقادیر فراوان برخی از عناصر غذایی در خاک های آهکی، فرم محلول و قابل جذب این عناصر کمتر از میزان لازم برای رشد و نمو مناسب گیاه می باشد. بنابراین کمبود عناصر غذایی یکی از عوامل محدود کننده تولید محصول در این خاک ها محسوب می شود. از طرفی، شرایط آهکی به همراه اقلیم خشک سبب کاهش مواد آلی و عناصر غذایی در این خاک-ها شده است. این پژوهش با هدف افزایش حلالیت عناصر غذایی با 12 تیمار شامل، شاهد (خاک بدون تیمار) (S(Blank))، خاک + اسید هیومیک (S+HA)، خاک + اسیدسولفوریک (S+H2SO4)، خاک + تیوباسیلوس (S+T)، خاک + گوگرد (S+Sº)، خاک + گوگرد + تیوباسیلوس (S+Sº+T)، خاک + ورمی کمپوست (S+VC)، خاک + کود گاوی تازه (S+M)، خاک + ورمی کمپوست + تیوباسیلوس (S+VC+T)، خاک + کود گاوی تازه + تیوباسیلوس (S+M+T)، خاک + گوگرد + ورمی کمپوست + تیوباسیلوس (S+Sº+VC+T) و خاک + گوگرد + کود گاوی تازه + تیوباسیلوس (S+Sº+M+T) بود، تمامی تیمارها در 3 تکرار بـه مـدت 3 ماه در محیط آزمایشگاه مورد انکوباسیون قرار گرفت. نتایج نشان داد که، میزان pH خاک در تیمارهای S+Sº، S+Sº+T، S+Sº+VC+T و S+Sº+M+T در مقایسه با تیمار شاهد به گونه ی معناداری کاهش یافت.با این حال، میزان هدایت الکتریکی در این تیمارها نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. همچنین نتایج نشان داد که اکثر تیمارها توانسته اند حلالیت عناصر غذایی را افزایش دهند اما با توجه به نتایج به دست آمده از آنالیز خوشه ای، تیمارهای S+Sº+VC+T و S+Sº+M+T بیشترین اثر را نسبت به تیمارهای دیگر داشته اند. با این حال، اکثر تیمارها قادر بوده اند که میزان حلالیت عناصر سنگین همچون نیکل، سرب و کادمیم را در خاک مورد پژوهش کاهش دهند. در نتیجه، به نظر می رسد کاربرد گوگرد بـه همـراه تلقیح با باکتری تیوباسیلوس و کودهای آلی یک رویکرد امیدوارکننده در راستای افزایش حلالیت عناصر غذایی در خاک های آهکی می باشد.