زبان های مختلف در سراسر جهان معمولاً به علل مختلف دستخوش تغییرات و دگرگونی های فراوانی می شوند و به تدریج گونه های زبانی متعددی پدید می آورند که اگرچه در بیشتر اوقات برای گویشوران آن زبان ها قابل فهم اند اما در سطوح مختلف زبانی اعم از واجی، صرفی و نحوی واجد خصوصیات متفاوت و گاه متناقضی هستند. هورامی نیز، به مثابه ی گویشی گورانی و یکی از زبان های ایرانی نو، از این قاعده کلی مستثنی نبوده است. تاکنون گونه های متعددی از این گویش گورانی در مناطقی همچون هورامان لهون (در نواحیِ کردنشین ایران و عراق)، هورامان تخت، هورامان ژاوه رود و روستای کندوله یافت شده و تا حدی ویژگی ها این گونه ها در ادبیات موجود در باب هورامی توصیف شده است. مقاله ی حاضر درصدد است تا برای اولین بار گونه ی جدیدی از این گویش را با نام هورامی کرمانشاهی معرفی نماید و برخی از خصوصیات زبانی ِ مختص به آن را بازشمارد. نیاکانِ گویشوران این گونه ی خاص از هورامی که عموماً ساکن کرمانشاه هستند، از اوایل دهه ی سی شمسی بنا به علل مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی از شهرستان پاوه به کرمانشاه مهاجرت کرده اند. تغییرات زبانی رخداده در گویش هورامیِ نسل دوم و سوم این مهاجران از الگوهای مشابهی پیروی می کند که عملاً امکان بازشناسی گویش شان را به مثابه ی گونه ی جغرافیایی جدیدی از هورامی ممکن می سازد. برخی از این تغییرات که در جستار حاضر در قالب مقایسه ای تطبیقی با گونه ی پاوه ای معرفی خواهند شد عبارتند از: حذف دال هورامی در پاره ای از محیط های واجی و صرفی خاص، حذف مقوله جنسیت، تغییر سازوکارهای بیان نمود استمراری، تغییر شرایط حاکم بر حالت نمایی در صرف اسم، تغییر الگوی انطباق ارگتیو. از آنجایی که بخشی از خصوصیات این گونه از هورامی در گونه های دیگری از هورامی، همچون گویش کندوله ای، نیز مشاهده می شود، خواهیم کوشید تا در پایان این جستار الگویی از تغییرات احتمالی در هورامی بدست دهیم.
