هدف: اختلال اضطراب تعمیم یافته(GAD) اختلالی ناتوان کننده و پیچیده است که از دیرباز مورد توجه قرار گرفته است، اما در مقایسه با سایر اختلالات اضطرابی، پژوهشهای اندکی در مورد مکانیزم های آسیب شناختی روانی آن انجام شده است. مداخلات روانشناختی در درمان GAD دارای جایگاه ویژه ای است، از این رو پژوهش حاضر نیز تلاشی در جهت تعیین اثربخشی درمان ترکیبی شناختی رفتاری و دارو در مقایسه با درمان ترکیبی نوروفیدبک و دارو در کاهش علائم اضطرابی در افراد مبتلا به GAD می باشد. روش: در این پژوهش 30 بیمار مراجعه کننده به مراکز مشاوره و مطب های روانپزشکی شهرستان سنندج که طبق ملاکهای راهنمای تشخیصی و آماری نسخه چهارم مبتلا به GAD بودند به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در سه گروه جایگزین شدند که در هر گروه 10 نفر قرار می گرفتند. ابتدا آزمودنی های هر 3 گروه تحت نظر روانپزشک داروی ضداضطراب (سرترالین) دریافت کردند، به این ترتیب آزمودنی های گروه اول تحت درمان ترکیبی شناختی رفتاری و دارو، آزمودنی های گروه دوم تحت درمان ترکیبی نوروفیدبک و دارو قرار گرفتند و آزمودنی های گروه سوم فقط دارو دریافت کردند. به این ترتیب از طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون و پس آزمون بدون گروه کنترل استفاده شد. و به منظور ارزیابی گروه بالینی و تشخیص اختلالGAD آزمون اضطراب بک(BAI) و آزمون چندوجهی شخصیتی مینه سوتا(MMPI-2)مورد استفاده قرار گرفت. میانگین گروهها با استفاده از تحلیل کوواریانس و آزمون تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که میزان اضطراب در پس آزمون سه گروه مداخله کاهش یافته و تفاوت معنی دار بوده است. اما میزان اضطراب در گروه اول که تحت درمان ترکیبی شناختی رفتاری و دارو بودند در مقایسه با گروه دوم و سوم بیشتر کاهش یافته است. نتیجه گیری: نتایج بیانگر این است که درمانهای ترکیبی در درمان اختلال GAD اثربخش می باشند. و هرگاه بیماران از طیف وسیعی از علایم رنج بردند می توان از درمانهای ترکیبی استفاده کرد.
