یاور وفائی

گل گاو زبان ایرانی شامل چندین گونه گیاهی می باشد که از دیرباز در ایران مورد استفاده قرار می گیرد. در این بین گونه های Anchusa strigosa Labill و A. italica var. kurdica Gusuleac به عنوان گل گاوزبان در غرب کشور و یک گیاه دارویی شناخته می شود که اندام های اصلی شامل گل و برگ جوان به صورت دم کرده و پخته مورد استفاده قرار می گیرد. این تحقیق به منظور بررسی اجزای فیتوشیمایی عصاره هیدروالکلی گل، برگ و ریشه از دو گونه گل گاوزبان ایرانی (Anchusa strigosa Labill و A. italica var. kurdica Gusuleac) صورت گرفت. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد و نمونه ها از کوهستان های روستای نران از توابع شهرستان سنندج در استان کردستان جمع آوری شدند. فنل کل، فلاونوئید کل، ظرفیت آنتی اکسیدانی و ترکیبات فیتوشیمیایی عصاره هیدروالکلی سه اندام از هر دو گونه اندازه گیری شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که بیشترین میزان فنل کل و فلاونوئید کل در اندام گل این گونه ها وجود دارد و در بین دو گونه بیشترین میزان فنل کل در اندام گل گونه A. italica var. kurdica Gusuleac و بیشترین میزان فلاونوئید کل در اندام گل گونه Anchusa strigosa Labill وجود داشت. با افزایش میزان فنل و فلاونوئید ظرفیت آنتی اکسیدانی افزایش یافت. پروفایل GC-MS عصاره هیدروالکلی اندام های گل، برگ و ریشه در هر دو گونه منجر به شناسایی ترکیبات فیتوشیمیایی متفاوتی شد. در این بین برخی ترکیبات در بیشترین میزان ممکن وجود داشتند که می توان به 5H-1-Pyrindine، Diethyl Phthalate، Benzene, 1,1'-(1,2-cyclobutanediyl)bis-, trans- و Isosorbide Dinitrate اشاره کرد.