یاور وفائی

گل گاو زبان ایرانی شامل چندین گونه گیاهی میباشد که از دیرباز در ایران مورد استفاده قرار میگیرد. در این بین گونه های Anchusa strigosa Labill و A. italica var. kurdica Gusuleac به عنوان گل گاوزبان در غرب کشور و گیاه دارویی شناخته میشوند. اندام های اصلی این دو گونه شامل گل و برگ جوان به صورت دمکرده و پخته مورد استفاده قرار می گیرد. این تحقیق به منظور بررسی اجزای فیتوشیمایی عصاره هیدروالکلی گل، برگ و ریشه دو گونه گل گاوزبان ایرانی (Anchusa strigosa Labill و A. italica var. kurdica Gusuleac) صورت گرفت. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد و نمونهها از روستای نران از توابع شهرستان سنندج در استان کردستان جمعآوری شدند. متغیرهایی همانند فنل کل، فلاونوئید کل، ظرفیت آنتیاکسیدانی و همچنین ترکیبات فیتوشیمیایی عصاره هیدروالکلی گل، برگ و ریشه هر دو گونه با آنالیز GC-MS مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که بیشترین میزان فنل کل و فلاونوئید کل در اندام گل هر دو گونه وجود دارد و در بین دو گونه نیز بیشترین میزان فنل کل در اندام گل گونه A. italica var. kurdica Gusuleac و بیشترین میزان فلاونوئید کل در اندام گل گونه Anchusa strigosa Labill وجود داشت. با افزایش میزان فنل و فلاونوئید ظرفیت آنتیاکسیدانی نیز افزایش یافت. پروفایل GC-MS عصاره هیدروالکلی اندامهای گل، برگ و ریشه در هر دو گونه منجر به شناسایی ترکیبات فیتوشیمیایی متفاوتی شد. در این بین برخی ترکیبات در بیشترین میزان ممکن وجود داشتند که میتوان به 5H-1-Pyrindine، Diethyl Phthalate، Benzene, 1,1'-(1,2-cyclobutanediyl)bis-, trans- و Isosorbide Dinitrate اشاره کرد.