یوسف سهرابی

به منظور معرفی یک سیستم کود دهی و تغذیه پایدار در زراعت نخود، تأثیر کود های مختلف شامل کود سبز، کود دامی، کمپوست، کود های زیستی و منابع شیمیایی بر عملکرد و کیفیت نخود زراعی (Cicer arietinum) رقم پیروز در یک آزمایش مزرعه ای در سال های 1386 و 1387 در شهرستان سنندج بررسی گردید. آزمایش به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرارانجام شد. کشت کود سبز (G1) و عدم کشت آن (G2) به عنوان سطوح عامل اصلی و پنج روش تامین کود پایه شامل 20 تن کود دامی در هکتار (N1)، 10 تن کمپوست در هکتار (N2)، 75 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل در هکتار (N3)، 5 تن کمپوست+10تن کود دامی در هکتار (N4) و 5 تن کمپوست+10 تن کود دامی+50 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل در هکتار (N5) به عنوان عامل فرعی تعیین شدند. همچنین چهار ترکیب کود زیستی شامل باکتری باسیلوس لنتوس سویه P5 و سودوموناس پوتیدا سویه P13 (B1)، قارچ تریکودرما هارزیانوم سویه T39 (B2)، باکتری باسیلوس و سودوموناس + قارچ تریکودرما (B3) و تیمار شاهد بدون تلقیح با قارچ و باکتری (B4) به عنوان سطوح عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که کود سبز تعداد غلاف در بوته و تعداد غلاف بارور را در واحد سطح افزایش داد و بیشترین تعداد غلاف در واحد سطح از کاربرد توأم کود زیستی (B3) و کود سبز حاصل شد. برهمکنش کود سبز با تیمار N5 بیشترین اجزای عملکرد دانه را موجب شد. همچنین کاربرد فسفر شیمیایی و باکتری های حل کننده فسفات به تنهایی تأثیری بر وزن صد دانه نخود نداشتند. با توجه به معنی دار شدن کلیه بر همکنش های دو جانبه و سه جانبه عوامل مورد بررسی تیمار G1N5B3 به عنوان تیمار برتر شناخته شد. افزایش معنی دار میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم، منیزیم و آهن در برگ ها و دانه در این تیمار، معرفی آن به عنوان تیمار برتر را توجیه می نماید. بیشترین پروتئین و نشاسته دانه نیز در تیمار N5 تولید گردید. همچنین این تیمار با کاهش فیبر خام و زمان پختن دانه و افزایش درصد قند بر کیفیت دانه نخود افزود.