یوسف سهرابی

تنش خشکی از تنشهای غیر زیستی است که باعث کاهش تولید گیاهان زراعی می گردد. بهره گیری از کودهای زیستی می تواند باعث تعدیل اثرات منفی تنش خشکی و کاهش مصرف نهاده های شیمایی در نظام های زراعی گردد. به منظور بررسی تأثیر مصرف توأم کودهای زیستی و شیمیایی بر صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت دانه سیاهدانه تحت سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در بهار سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان اجرا شد. سطوح آبیاری شامل آبیاری به میزان 100% و 70% نیاز آبی گیاه به عنوان فاکتور اصلی و سطوح کودی شامل 100% کودهای شیمیایی، 80% کودهای شیمیایی + کودهای زیستی،60% کودهای شیمیایی + کودهای زیستی،40% کودهای شیمیایی+ کودهای زیستی و عدم استفاده از کود (شاهد) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. کود زیستی استفاده شده تلفیقی از کود زیستی ازته بارور-1 + کود زیستی فسفاته بارور-2 و کود زیستی پتاس بارور-2 بود. نتایج نشان داد که آبیاری به میزان 70% نیاز آبی گیاه باعث کاهش معنی دار ارتفاع بوته (19%)، تعداد کپسول در بوته (12/1%)، تعداد دانه در کپسول (25/1%)، وزن هزاردانه (7/5%)، عملکرد دانه (27%)، عملکرد بیولوژیک (21/3%)، شاخص برداشت (2/2%)، محتوای فسفر (9/5%) و پتاسیم دانه (12/1%)، عملکرد اسانس (12/1%) و روغن دانه (30/2%) شد. تلفیق کودهای زیستی و شیمیایی اثرات مثبتی بر صفات مورد بررسی داشت و در نهایت، بیشترین عملکرد دانه (798/18 کیلوگرم در هکتار) از تیمار تلفیق 60% کودهای شیمیایی + کودهای زیستی حاصل شد. با توجه به اثرات مثبت مصرف توأم کودهای زیستی و شیمیایی بر صفات مرتبط به عملکرد و کیفیت دانه سیاهدانه، جایگزین کردن تلفیقی از کودهای زیستی و شیمیایی به جای مصرف کودهای شیمیایی به تنهایی پیشنهاد می گردد.