یونس خوشخو

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی روند تغییرات دمای اعماق مختلف خاک طی فصل تابستان در بازه زمانی 2023-1962 در ایستگاه سینوپتیک کرمانشاه در واکنش به وقوع تغییرات اقلیمی است. با توجه به عدم در دسترس بودن داده‌های دمای خاک در دوره‌های قدیمی‌تر (سال‌های قبل از 1992)، از مدل Coup جهت شبیه‌سازی دمای اعماق خاک در فصل تابستان در مقیاس روزانه طی دوره 1992-1962 استفاده شد. جهت واسنجی مدل، تعداد 10 پارامتر تجربی مدل انتخاب شدند و با تولید 10000 بردار تصادفی از دامنه عدم قطعیت این پارامترها، شبیه‌سازی دمای اعماق مختلف خاک انجام شد و با در نظر گرفتن سه شاخص سنجش عملکرد مدل شامل RMSE، MBE و ضریب تعیین، در نهایت تعداد 50 شبیه سازی بعنوان شبیه‌سازی‌های برتر استخراج شدند و میانه این شبیه‌سازی‌ها بعنوان خروجی نهایی مدل واسنجی‌شده در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که مدل بکار گرفته شده دقت مناسبی جهت شبیه‌سازی دمای خاک دارد. در ادامه، با قرار دادن مقادیر شبیه‌سازی‌شده دمای اعماق مختلف خاک طی دوره 1992-1962 در کنار مقادیر مشاهداتی آنها طی دوره 1992-2023، یک سری زمانی 62 ساله برای هر عمق استخراج شد و برای هر سال مشخص، میانگین دمای خاک در فصل تابستان برای اعماق مختلف محاسبه شد و با بکارگیری دو روش آماری آزمون مقایسه میانگین و تحلیل روند من - کندال، واکنش دمای خاک به تغییرات اقلیمی طی دوره درازمدت فوق مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با بکارگیری هر دو روش مقایسه میانگین و تحلیل روند، دمای خاک در کلیه اعماق، افزایش قابل توجه و معنی‌داری را در دوره‌های اخیر در مقایسه با دوره‌های قدیمی‌تر تجربه کرده است. وقوع چنین تغییراتی ضمن آنکه می‌تواند یک سیگنالی از وقوع تغییرات اقلیمی در منطقه مورد مطالعه به حساب آید می‌تواند پیامدهایی نظیر تشدید فراوانی وقوع و گستره برخی پدیده‌های مرتبط با دمای خاک مثل وقوع خشکسالی‌ها و آتش سوزی‌های جنگل‌ها را با خود به دنبال داشته باشد.