یونس خوشخو

تبخیر و تعرق مرجع یکی از مهمترین پارامترهای موردنیاز جهت تعیین نیاز آبی گیاهان، انجام مطالعات اقلیمی و هیدرولوژیکی و مدیریت منابع آب است. هدف از این پژوهش، پهنهبندی تبخیر و تعرق مرجع با بهرهگیری از تصاویر سنجنده MODISبود که در حوضه سفیدرود انجام شد. برای این منظور، از بین محصولات سنجنده ،MODISدمای سطح زمین انتخاب و بر اساس آن، مقادیر دماهای حداقل و حداکثر روزانه هوا برای محدوده مطالعاتی با بهکارگیری دو مدل رگرسیون خطی چندگانه و مدل غیرخطی مبتنی بر ماشین بردار پشتیبان مدلسازی شد. نقشه پهنهبندی تبخیر و تعرق مرجع برای محدوده مطالعاتی به روش هارگریوز-سامانی تهیه شد. در ادامه با بسط یک مدل رگرسیون خطی، تبخیر و تعرق مرجع حاصل از روش هارگریوز-سامانی به تبخیر و تعرق مرجع به روش فائو-پنمن-مانتیث تبدیل و نقشه پهنهبندی آن برای منطقه مورد مطالعه استخراج شد. بر اساس تحلیلهای انجام شده، مدلهای ماشین بردار پشتیبان و رگرسیون چندمتغیره به ترتیب برای مدلسازی دماهای حداقل و حداکثر انتخاب و ضریب تعیین تعدیل شده حاصل از اعتبارسنجی متقابل برای آنها بهترتیب 0/81و 0/92بهدست آمد. نتایج حاصله حاکی از امکان برآورد مکانی تبخیر و تعرق مرجع با دقتی مناسب بر اساس الگوریتم مبتنی بر استفاده تلفیقی از دادههای ماهوارهای دمای سطح زمین و مدلهای آماری بود. پهنهبندی تبخیر و تعرق مرجع میتواند برای هر منطقه دلخواه تنها با در دست داشتن اطلاعات هواشناسی چند نقطه ایستگاهی و با بهرهگیری از دماهای سطح زمین حاصل از تصاویر ماهوارهای استخراج شود