چپ چینی پدیدهای نحوی است که در آن یک عنصر از موقعیت اصلی خود به ابتدای جمله منتقل میشود. در این فرایند عنصر اصلی جایگاه خود را با یک عنصر بازیافتی، که نقش نحوی این ساختار را بر عهده دارد، تعویض میکند. هدف پژوهش حاضر، بررسیِ انواع مختلف چپچینی در کردی اردلانی در چارچوب رویکرد کمینهگرا است. یافتهها حاکی از آن است که چپچینی واژه بستی و چپچینی مبتدا محور دو نوع چپچینی هستند که میتوانند در کردی اردلانی بروز پیدا کنند. تمایز میان این دو نوع در نوع کاربرد ضمیر و نیز در نوع سازۀ چپ چینی شده میتواند نشان داده شود. بازیافت عناصر چپچینی در داخل بند در نوع چپچینی واژهبستی، توسط واژهبستهای متصل به سازههای نحوی صورت می-پذیرد. سازۀ چپچین شده کردی اردلانی میتواند نقشهای دستوری مفعول مستقیم، مفعول غیر مستقیم و نیز نقش اضافی را برعهده داشته باشد. پارامتر ضمیراندازی در کردی اردلانی موجب میشود که امکان حذف مبتدای آشنا در کردی اردلانی فراهم شود. این در ساختهایی که چپچینی تقابلی و یا چپچینی واژهبستی دارند نیز میتواند رخ دهد. کردی اردلانی، در دستۀ گونههای مبتدا برجسته قرار دارد. بدین معنی که برای مبتداسازی عناصر غیرفاعلی نیازی به تغییر جهت فعل در ساختار جمله نمیباشد. این عملکرد کردی اردلانی مشابه با عملکرد فارسی معیار در فرایند مبتداسازی عناصر غیرفاعلی است. تنها جزیرۀ نحوی که فرایند چپچینی را تحت محدودیت قرار میدهد جزیرۀ نحوی اسم مرکب است. این جزیرۀ نحوی در کردی اردلانی تولید ساخت چپچین را با محدودیت روبهرو میکند و تخطی از این محدودیت منجر به غیردستوی شدن جمله خواهد شد. فرضیۀ مضاعف سازی در کردی اردلانی توان تبیینی ندارد و نمیتوان چپچینی را محصولی از فرایند مضاعفسازی تلقی کرد. فرضیۀ مضاعف سازی به علت آن که ساختهای چپچین معرفه و نکره را در یک دسته برای چپچینی قرار میدهد و امکان چپچینی از طریق کانونیسازی و مبتداسازی را با گروههای اسمی نکره نیز مجاز میشمارد نمیتواند محدودیت معرفگی سازههای چپچین در کردی اردلانی را تشریح نماید. چنانکه در کردی اردلانی امکان چپچینی گروههای اسمی معرفه وجود دارد. و این فرایند برای گروههای اسمی نکره محدود شده است.
