هدف: هرچند اهمیت طرح‌های ابتکاری و نوآورانه در حوزه‌های مختلف و از جمله در عرصۀ آموزش‌وپرورش برکسی پوشیده نیست، امّا باید این واقعیت را در نظرداشت که اثربخشی طرح‌های نوآورانه درگرو اجرای درست و مناسب آن‌هاست. براین‌اساس، هدف پژوهش حاضر تبیین مؤلفه‌های ارزیابی اثربخشی اجرای نوآوری در آموزش و پرورش‌بود. روش: رویکرد پژوهش کیفی و روش تحقیق تحلیل محتوا بود. مشارکت‌کنندگان پژوهش شامل: چهار گروه اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، تدوین‌کنندگان سند تحول بنیادین، مسئولین اجرای سند و متخصصان مطلع بود. روش نمونه‌گیری، هدفمند با بهره‌گیری از استراتژی موردهای بحرانی بود که بر اساس قاعدۀ اشباع داده‌ها به12نفر رسید. داده‌ها با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختارمند جمع‌آوری و با روش تحلیل مضمون اترید- استرلینگ تحلیل شد. جهت قابلیت اطمینان از روش پایداری (پایایی بین کدگذاران مستقل) و برای باورپذیری از تحلیل موردی منفی و مثلث‌سازی (اجماع پژوهشگران) بهره‌گرفته‌شد. یافته‌ها: بر اساس یافته‌های پژوهش چهار مضمون فراگیر شامل: ویژگی‌های نوآوری(اصالت، روزآمدی، تاب‌آوری، اهمیت، فواید اجتماعی، قابلیت‌اجرا، ظرفیت ایجاد تغییر، سادگی و جامعیت)؛ ویژگی‌های کاربران نوآوری (تفکر، روابط انسانی مؤثر، انگیزه و شایستگی)؛ ویژگی‌های سازمان‌مجری نوآوری (کفایت منابع، حمایت‌گری، شبکه‌سازی، نگرش مثبت، شفافیت، مهارت‌های مدیریتی، سابقه اثربخشی، بلوغ سازمانی، انعطاف‌پذیری، تصمیم‌گیرنده‌بودن و استقلال سازمان)؛ و ویژگی‌های عناصر محیطی مؤثر بر نوآوری (غنای محیطی، ایجاد فرصت‌های یادگیری، شواهد شفاف، محیط نوآورانه و تسهیل‌گری در محیط) در قالب27 مضمون سازمان‌دهنده و160 مضمون پایه برای ارزیابی اجرای اثربخش نوآوری در آموزش، شناسایی و استخراج شد که نشاندهنده ابعاد و مؤلفه‌های ارزیابی اثربخشی نوآوری آموزشی است. نتیجه‌گیری: از یافته‌های این پژوهش می‌توان دریافت که ارزیابی‌اثربخشی اجرای هر نوع تغییر نوآورانه در ساختار نظام آموزشی مستلزم توجه به ویژگی‌ها و ماهیت نوآوری، ویژگی‌های سازمان مجری نوآوری، ویژگی کاربران نوآوری و ویژگی‌های محیطی نوآوری است.
